Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ β ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΠΈΠ· ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΠΈ β ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΠΈ
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ i-ΡΠΈΠΏΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ (Π°Π½Π³Π».Β intrinsicΒ β ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ)Β β ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ 10β8 β¦ 10β9%. ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² Π½ΡΠΌ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π° ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ. Π’Π΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠΈΡΡΠΊΠΈ, ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ: Si (ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ni=pi=1,4Β·1010 ΡΠΌβ3), Ge (ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ni=pi=2,5Β·1013 ΡΠΌβ3) ΠΈ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠΉ GaAs.
ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π±Π΅Π· ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ
- iΠ΄Ρ= in+ ip,
Π³Π΄Π΅ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ n ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ, Π° pΒ β Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ. Π£Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΎΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΡΡΠ΄Π΅. Π ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅, Π½Π΅ΠΆΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ. ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ. Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Ρ, ΡΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΎΠΊΠ° Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅.
Π Π°ΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ) ΠΈ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ Π€Π΅ΡΠΌΠΈΒ β ΠΠΈΡΠ°ΠΊΠ°) ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π΄Π»Ρ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅:
- n=Ncexpβ‘β(EcβEF)kT{\displaystyle n=N_{c}\exp {\frac {-(E_{c}-E_{F})}{kT}}},
- p=Nvexpβ‘EvβEFkT{\displaystyle p=N_{v}\exp {\frac {E_{v}-E_{F}}{kT}}},
Π³Π΄Π΅ Nc, NvΒ β ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, Ec ΠΈ EvΒ β ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π½Π° Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ»ΠΊΠ° Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ,
- EF=Ec+Ev2+kT2lnβ‘NvNcβEc+Ev2{\displaystyle E_{F}={\frac {E_{c}+E_{v}}{2}}+{\frac {kT}{2}}\ln {\frac {N_{v}}{N_{c}}}\approx {\frac {E_{c}+E_{v}}{2}}}.
ΠΡΡΡΠ΄Π° Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ. ΠΡΠΎ Π΄Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ
- ni=pi=NcNvexpβ‘βEg2kT{\displaystyle n_{i}=p_{i}={\sqrt {N_{c}N_{v}}}\exp {\frac {-E_{g}}{2kT}}},
Π³Π΄Π΅ EgΒ β ΡΠΈΡΠΈΠ½Π° Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΈ Nc(v) ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ
- Nc(v)=2(mc(v)kT2Οβ2)3/2=(mc(v)m0)3/2(T300)3/2Γ2.5Γ1019Β (cmβ3).{\displaystyle N_{c(v)}=2\left({\frac {m_{c(v)}kT}{2\pi \hbar ^{2}}}\right)^{3/2}=\left({\frac {m_{c(v)}}{m_{0}}}\right)^{3/2}\left({\frac {T}{300}}\right)^{3/2}\times 2.5\times 10^{19}\ ({\text{cm}}^{-3}).}
Π³Π΄Π΅ mc ΠΈ mvΒ β ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅, hΒ β ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΠΠ»Π°Π½ΠΊΠ°. ΠΡΡΡΠ΄Π° Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠ΅ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½Π°Ρ Π·ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅, ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅.
4.2. Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ β ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π±Π΅Π· ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠ°Π»ΠΎΠΉ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½Π° Π½Π΅ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°.ΠΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠΈΡ.3.1.
ΠΡΠΈ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ Π½ΡΠ»Π΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½Π°Ρ Π·ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ, Π° Π·ΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ β ΠΏΡΡΡΠ°. ΠΡΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²Π°Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°: ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Ρ Π²Π΅ΡΡ Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π±ΡΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π² Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ, Π° Π² Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΎΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π²Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠ° β Π΄ΡΡΠΊΠΈ, ΠΎΠ½ΠΈ Π²Π΅Π΄ΡΡ ΡΠ΅Π±Ρ Π²ΠΎ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ. ΠΡΡΠΊΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ . ΠΠΎ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Π΄ΡΡΠΊΠΈ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡ Π² ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ, ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌ. Π’Π°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π΄Π²ΠΎΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ: ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ.
Π°) | Π±) |
Π ΠΈΡ. 4.1. ΠΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°: Π°) β ΠΏΡΠΈ T=0; Π±) β ΠΏΡΠΈ T>0
ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ΅Π½ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ ΠΈΠ·-Π·Π° Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΠΊΡΡΠ°ΡΠΈΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π΅Π±Π°Π½ΠΈΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ·Π»ΠΎΠ² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ. ΠΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ: Π²ΠΎΠ·Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈΠ· Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π½Π° Π²Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠ° Π² Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅, Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΡΡΠ΅Π·Π°Π΅Ρ ΠΏΠ°ΡΠ° Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° (ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠ°). Π ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΡΡΡΠ°Π½Π°Π²Π»ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Ρ.
ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΠ°ΡΡ βΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ β Π΄ΡΡΠΊΠ°β ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ Π½Π° ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ (ΡΠΈΡ.4.2). ΠΠ½ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΡ ΡΠΈΠΏΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π°Π»ΠΌΠ°Π·Π°, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ Π°ΡΠΎΠΌ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ΅Π½ ΡΠ΅ΡΡΡΡΠΌΡ Π±Π»ΠΈΠΆΠ°ΠΉΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠ΅Π΄ΡΠΌΠΈ. Π‘Π²ΡΠ·Ρ Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΌ ΠΈΠ· ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² (ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ²ΡΠ·Ρ). Π Π°Π·ΡΡΠ² ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Π½Π° ΡΠΈΡ.4.2 ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ ΡΡΡΠ΅Π»ΠΊΠΎΠΉ.
ΠΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠΈΠΌ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· niΠΈ piΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ. (ΠΠ½Π΄Π΅ΠΊΡΠΎΠΌ i Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ; ΠΏΠΎ-Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΈ intrinsic ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ). Π‘ ΡΠΎΡΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎ ΡΠΊΡΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ
. (4.2.1)
ΠΠ΄Π΅ΡΡ k— ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΌΠ°Π½Π°;Tβ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°;NcΠΈNvβ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΌΡΡΠ» ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ;Ec-Π΄Π½ΠΎ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ,Evβ ΠΏΠΎΡΠΎΠ»ΠΎΠΊ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ,EFβΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ. Π ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (4.1) ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ ΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½ΡοE
. (4.2.2)
4.3.ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ
ΠΠΎ ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡ ΠΌΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π»ΠΈ ΡΠΈΡΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π», ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ. Π ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²Ρ ΠΈ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ. Π£ΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° Π² ΡΠ°ΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΡ Π΅ΠΌ ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ. ΠΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π»Π΅Π³ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ. ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΡΡΠΈΠΌΠ°Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅, Ρ.Π΅. ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ. Π ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½Π΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ° ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ.
Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΡΠ·Π»Π°Ρ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ Π² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΡΡΠ·Π»ΠΈΡΡ , Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π·Π΄Π²ΠΈΠ³Π°Ρ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΡ, ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡ Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ Π² Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π²Π²ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ . ΠΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π½Π° ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ Π΄ΡΡΠ³ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³Π°, ΡΡΠΎ Π½Π΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π½Π΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΏΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ. ΠΠ΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΊ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌΡ Π½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΌΠ°Π»Π°. ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ Π² ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΡΠ°ΠΌΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ². Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½Ρ ΠΈ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½Ρ. Π§ΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠ½ΡΡΡ ΡΡΠΎ, Π½Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π΄ΠΈΠ°Π³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠ΅ΠΉ.
ΠΡΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠΏΠ° ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π·ΠΎΠ½Ρ. Π‘ΡΠΎΠ»Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ½Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄ΠΈΠΎΠ΄ΠΎΠ² — Π² ΠΎΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ. Π Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΌ ΠΌΡ Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ.
ΠΠ΅Π»ΠΊΠΈΠ΅, Ρ.Π΅. ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π΅Π΄Π°Π»Π΅ΠΊΠΎ ΠΎΡ ΠΊΡΠ°Π΅Π² Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ, ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π½Π° Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΏΡΠΈ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° (Ρ.Π΅. ΠΏΡΠΈ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠΈ Π² Π½Π΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ).
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ — ΡΡΠΎ… Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ?
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ i-ΡΠΈΠΏΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ (Π°Π½Π³Π».Β intrinsic β ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) β ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ 10β8 β¦ 10β9%. ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² Π½ΡΠΌ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π° ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ. Π’Π΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠΈΡΡΠΊΠΈ, ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ: Si (ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ
ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π±Π΅Π· ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π΄Π²Π° Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Π°: ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΡ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΠΊ ΡΠ°Π²Π΅Π½ Π½ΡΠ»Ρ. ΠΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΊΠ°, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ
- iΠ΄Ρ= in+ ip,
Π³Π΄Π΅ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ n ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ, Π° p — Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ. Π£Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΎΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΡΡΠ΄Π΅. Π ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅, Π½Π΅ΠΆΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ. ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ. Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Ρ, ΡΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΎΠΊΠ° Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅.
Π Π°ΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°
ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ) ΠΈ Π²Π΅ΡΠΎΡΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ (ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ β ΠΠΈΡΠ°ΠΊΠ°) ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π΄Π»Ρ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅:
- ,
- ,
Π³Π΄Π΅ Nc, Nv β ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, Ec ΠΈ Ev β ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π½Π° Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ»ΠΊΠ° Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ, EF β Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ, k β ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΠΠΎΠ»ΡΡΠΌΠ°Π½Π°, T β ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°. ΠΠ· ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ni=piΠ΄Π»Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ:
- .
ΠΡΡΡΠ΄Π° Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ. ΠΡΠΎ Π΄Π°ΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ
- ,
Π³Π΄Π΅ Eg β ΡΠΈΡΠΈΠ½Π° Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΈ Nc(v) ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ
Π³Π΄Π΅ mnmp β ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅, h β ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΠΠ»Π°Π½ΠΊΠ°. ΠΡΡΡΠ΄Π° Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠ΅ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½Π°Ρ Π·ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, ΡΠ΅ΠΌ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅, ΠΈ ΡΠ΅ΠΌ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅.
ΠΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°
- Kittel, Ch. Introduction to Solid State Physics.Β β John Wiley and Sons, 2004.Β β ISBN 0-471-41526-X
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² β ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²Β β ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π½Π°ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ, ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΡΡ ΡΠΈΠΏΠΎΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΡ Π² Π½Π΅Π³ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ.
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π½Π΅Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° 3Β·1013 / ΡΠΌ3. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π² 1 ΡΠΌ3 ~ 1023. ΠΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Ρ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π½Π°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ:
- Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Ρ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°;
- ΠΈΠ·Π±ΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Ρ, Π²Π½Π΅Π΄ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π² ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄ΠΎΡΠ·Π»ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ;
- ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ΄Π° Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ ΠΈ ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠ΅: ΠΏΡΡΡΡΠ΅ ΡΠ·Π»Ρ, ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ½Ρ, ΡΠ΄Π²ΠΈΠ³ΠΈ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡΡ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ², ΠΈ Π΄Ρ.
ΠΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠ° ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π° Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ (ΠΎΡΠ΄Π°ΡΡΠΈΠ΅) ΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ (ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ΅).
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Ρ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΡΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡ ΠΌΡΡΡΡΠΊΠ° As5+, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²Π²ΠΎΠ΄ΡΡ Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π», Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ. ΠΡΡΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΉ Π°ΡΠΎΠΌ ΠΌΡΡΡΡΠΊΠ° ΠΎΡΠ΄Π°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ, Π° ΠΏΡΡΡΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π½ΡΡΡΠΌ Π² ΡΡΠΈΡ ΡΠ²ΡΠ·ΡΡ .
ΠΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΡΡΡΠ²Π° (ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ) ΠΏΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΌΡΡΡΡΠΊΠ° Π² ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΠΈ ΡΠ°Π²Π½Π° 0,05 ΡΠ = 0,08Β·10β19 ΠΠΆ, ΡΡΠΎ Π² 20 ΡΠ°Π· ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΎΡΡΡΠ²Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΌΡΡΡΡΠΊΠ° ΡΠ΅ΡΡΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠ²ΠΎΠΈΡ
ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠΎΠ½Ρ ΠΌΡΡΡΡΠΊΠ° Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π·Π°Ρ
Π²Π°ΡΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ
Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΠ΅ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ Ρ Π½ΠΈΡ
ΡΠΆΠ΅ ΡΠΊΠΎΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π²Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠΈΒ β Β«Π΄ΡΡΠΊΠΈΒ» Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΌΠ°Π»Π°, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ. ΠΠ΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ
Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π°, ΠΈ ΡΠ°ΡΡΡ ΡΠΎΠΊΠ° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈΒ β ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π±Π΅Π· Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΡ
Π΄ΡΡΠΎΠΊ. Π ΠΈΡΠΎΠ³Π΅ ΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠΌ n-ΡΠΈΠΏΠ°.
Π ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠ΅Ρ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΡ In3+ Π°ΡΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π΄Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈ ΡΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π»Ρ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Ρ ΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΠΌΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ, Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Β«Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΒ». ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΡΠΎΡΠ΅Π΄Π½ΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΡ ΡΡΡ ΡΠ²ΡΠ·Ρ, ΡΠΎΠ³Π΄Π° Π°ΡΠΎΠΌ In ΡΡΠ°Π½Π΅Ρ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠΌ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠΌ, Π° Π½Π° ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ· Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΡΡΠΊΠ°. ΠΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, Π·Π°Ρ Π²Π°ΡΡΠ²Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π²Π°Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΠ΅ Π΄ΡΡΠΊΠΈ, Π½Π΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Ρ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡΒ β Π΄ΡΡΠΊΠΈ, Π° Π½Π΅ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅Β β ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ.
ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠΎΠΊ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ Ρ-ΡΠΈΠΏΠ°.
ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ, ΡΡΠΎ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π² Π»ΡΠ±ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ , Π½Π°ΡΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ Π·Π°ΡΡΡΠ΄Π½ΡΠ΅Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅. Π’Π°ΠΊ, Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π±ΠΎΡΠ° Π² ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ 1 Π°ΡΠΎΠΌ Π½Π° ΡΡΠΎ ΡΡΡΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π² ΡΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π·, Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΈΠ½Π΄ΠΈΡ Π½Π° 108Β β 109 Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡ Π² ΠΌΠΈΠ»Π»ΠΈΠΎΠ½Ρ ΡΠ°Π·.
ΠΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ°Ρ .
ΠΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ². Π£ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΈ ΠΈΡ ΡΠΏΠ»Π°Π²ΠΎΠ² ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π½Π½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎ-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π·Π° ΡΡΠ΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠ²ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² ΡΠΈΠ½ΠΊΠ΅, Π±Π΅ΡΠΈΠ»Π»ΠΈΠΈ, ΠΊΠ°Π΄ΠΌΠΈΠΈ, ΡΠΏΠ»Π°Π²Π°Ρ ΠΌΠ΅Π΄ΠΈ Ρ ΠΎΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ° ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π½Π°Π΄ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ.
ΠΡΠ»ΠΈ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ Π²Π²ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΠΈ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, ΡΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (n- ΠΈΠ»ΠΈ p-ΡΠΈΠΏ) ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡ Ρ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΎΠΊΠ°Β β ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ.
ΠΠΊΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΡ Π.Β Π.Β Π€ΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π² ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΠ»Π΅: Π’Π΅ΠΎΡΠΈΡ. ΠΠ°Π΄Π°Π½ΠΈΡ. Π’Π΅ΡΡΡ: Π£ΡΠ΅Π±. ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±Ρ. ΡΡΠ΅Π΄, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ / Π.Β Π.Β ΠΠΊΡΠ΅Π½ΠΎΠ²ΠΈΡ, Π.Β Π.Β Π Π°ΠΊΠΈΠ½Π°, Π.Β Π‘.Β Π€Π°ΡΠΈΠ½ΠΎ; ΠΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π΄. Π.Β Π‘.Β Π€Π°ΡΠΈΠ½ΠΎ.Β β ΠΠ½.: ΠΠ΄ΡΠΊΠ°ΡΡΡ i Π²ΡΡ Π°Π²Π°Π½Π½Π΅, 2004.Β β C. 302β303.
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ β ΠΠ°ΡΡΠ° Π·Π½Π°Π½ΠΈΠΉ
- Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ i-ΡΠΈΠΏΠ° ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ (Π°Π½Π³Π». intrinsic β ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΉ) β ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΡΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ, ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠ½Π½ΠΈΡ
ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ 10β8 β¦ 10β9%. ΠΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² Π½ΡΠΌ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ
ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ½Π° ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, Π° ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ°ΠΌΠΈ. Π’Π΅Ρ
Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ Ρ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠΈΡΡΠΊΠΈ, ΡΡΠ΅Π΄ΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ
ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ: Si (ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ni=pi=1,4Β·1010 ΡΠΌβ3), Ge (ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ni=pi=2,5Β·1013 ΡΠΌβ3) ΠΈ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠΉ GaAs.
ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π±Π΅Π· ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π΄Π²Π° Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Π°: ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΡ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅, ΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ ΡΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΎΠΊ ΡΠ°Π²Π΅Π½ Π½ΡΠ»Ρ. ΠΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠΊΠ°, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΡΠ΅ΠΉΡΠΎΠ²ΡΠΌ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ iΠ΄Ρ. ΠΠΎΠ»Π½ΡΠΉ Π΄ΡΠ΅ΠΉΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠΎΠΊ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠΌΠΌΠΎΠΉ Π΄Π²ΡΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄ΠΎΠ² ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠΎΠ²:
iΠ΄Ρ= in+ ip,Π³Π΄Π΅ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ n ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΊΠ»Π°Π΄Ρ, Π° p β Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΌΡ. Π£Π΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΎΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉΡΠ΅ΠΉ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ ΠΡΡΠ΄Π΅. Π ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡΡΠ΅Π΅, Π½Π΅ΠΆΠ΅Π»ΠΈ ΡΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ΅Ρ. ΠΡΠΎΡΠ΅ΡΡ Π³ΠΈΠ±Π΅Π»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠ΅ΠΉ. Π€Π°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Ρ, ΡΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΡΠΎΠΊΠ° Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΌΠ°Π»ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅.
ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ: ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
Π‘Π²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ
ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈΜ β ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Ρ, ΠΏΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ, ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ β Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ Π½ΡΠ»Ρ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ (ΡΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ). Π Π±Π΅ΡΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ Π΄Π½ΠΎ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠ»ΠΎΠΊ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ. ΠΡ ΡΠΈΠΏΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π±Π΅ΡΡΠ΅Π»Π΅Π²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΎΠ³Π° ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎ-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠ°Ρ, ΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² — ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ.ΠΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½Π΅Π΅:Β ΠΠ΅ΡΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ
ΠΠΎΡΠΈΜΡΠ΅Π»ΠΈ Π·Π°ΡΡΜΠ΄Π° β ΠΎΠ±ΡΠ΅Π΅ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π½Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½Ρ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ°. ΠΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° β ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π»Π΅. ΠΡΡΠ΅ΜΠΊΡ ΠΠ°ΜΠ½Π½Π° β ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠΊΠ° (~ 109β1010 ΠΡ) Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΈΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊ Π½Π΅ΠΌΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΡΡΠΎΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΡΡ ΠΠΆΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΠΠ°Π½Π½ΠΎΠΌ Π² 1963 Π³. Π½Π° Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΄Π΅ Π³Π°Π»Π»ΠΈΡ, Π·Π°ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΈΠΉ ΡΠΎΠΊΠ° Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΎ Π² ΡΠΎΡΡΠΈΠ΄Π΅ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΡ, ΡΠΎΡΡΠΈΠ΄Π΅ Π³Π°Π»Π»ΠΈΡ ΠΈ ΡΡΠ΄Π΅ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΆΠ΅-ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ β ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌ ΡΠ΅ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ , ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ. Π’Π΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠΌΠΊΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° β ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ Π³Π°Π·Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΏΠΎΠ²ΡΡΠΈΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° 1 Π. ΠΠ½Π° Π½Π°ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΠΏΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π΅ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ , ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠΌΠΊΠΎΡΡΡ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ β ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ, ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠ°, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ, Π° ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ. Π£ Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ Π»Π΅ΠΆΠΈΡ Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΡΡ Π·ΠΎΠ½ ΠΈΠ»ΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠΈ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡΡ Π½Π΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ kT ΠΎΡ Π³ΡΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΡΡ Π·ΠΎΠ½. ΠΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΠΏΡΡΡΠΌ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ². ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ (ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΜΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΜΠΌΠΎΡΡΡ, ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ) β ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π»Π° (ΡΡΠ΅Π΄Ρ) ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΠΊ, ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π΄Ρ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠ΅Π΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ° ΠΏΠΎΠ΄ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠ°Ρ ΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ β ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ, ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅, ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ , ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ Π² Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½Π°Ρ Π·ΠΎΜΠ½Π° β ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΈ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° β Π·ΠΎΠ½Π° β ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π² ΠΈΠ΄Π΅Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ (Π±Π΅Π·Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠ½ΠΎΠΌ) ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅. ΠΡΠΎΡ Π΄ΠΈΠ°ΠΏΠ°Π·ΠΎΠ½ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π²ΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ . ΠΡΠ°ΡΠ΅ΜΠ½ (Π°Π½Π³Π». graphene) β Π΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½Π°Ρ Π°Π»Π»ΠΎΡΡΠΎΠΏΠ½Π°Ρ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π°, ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠ»ΠΎΠ΅ΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΡΠ³Π»Π΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π² ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π°ΡΠΎΠΌ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΡΡ Π² spΒ²-Π³ΠΈΠ±ΡΠΈΠ΄ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Ο- ΠΈ Ο-ΡΠ²ΡΠ·Π΅ΠΉ Π² Π³Π΅ΠΊΡΠ°Π³ΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΡ. ΠΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΡ Π³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ°, ΠΎΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΡ ΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π°. ΠΠΎ ΠΎΡΠ΅Π½ΠΊΠ°ΠΌ, Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΆΡΡΡΠΊΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠ΅ΠΊΠΎΡΠ΄Π½ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ (~1 Π’ΠΠ° ΠΈ ~5β 103 ΠΡΒ·ΠΌβ1Β·Πβ1 ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ). ΠΡΡΠΎΠΊΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ… ΠΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠΌΠΊΠΎΡΡΡ β Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΌΠΊΠΎΡΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π·Π°ΡΠ²ΠΎΡΠΎΠΌ ΠΈ Π΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΌ Π³Π°Π·ΠΎΠΌ (ΠΠΠ), Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π² ΠΠΠ. ΠΡΠ»Π° Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π²Π²Π΅Π΄ΡΠ½Π° Serge Luryi Π²1988 Π³ΠΎΠ΄Ρ Π΄Π»Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° Π² ΠΈΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠ»ΠΎΡΡ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ ΠΈ ΠΠΠ Π² GaAs. ΠΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡ β ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠΌ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²ΡΠΌΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡΠΈΠΉΡΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ»ΡΡ-Π°ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠΎΠΉ (ΠΠΠ₯). ΠΡΠ»ΠΈ ΠΠΠ₯ Π°ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½Π° ΠΈ Π½Π΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½Π°, ΡΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΡΠΏΡΡΠΌΠ»ΡΡΡΠΈΠΌ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠΌ Ρ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌ Π¨ΠΎΡΡΠΊΠΈ, Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ Π΄ΠΈΠΎΠ΄ Π¨ΠΎΡΡΠΊΠΈ). Π ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠ° Π¨ΠΎΡΡΠΊΠΈ, Π²ΡΠΏΡΡΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΎΠΉ Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π° ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. ΠΠΎΠ»ΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΜΠ»Π»Ρ β Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΏΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. Π ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠ»Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ, Π² ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ (ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠΈ) Π² ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ β ΠΈΠ·ΠΎΠ»ΡΡΠΎΡΡ. ΠΠΊΡΠΈΡΠΎΠ½ ΠΠ°Π½ΡΠ΅ β ΠΠΎΡΡΠ° β ΡΠΊΡΠΈΡΠΎΠ½, ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π° (Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΠΊΡΠΈΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π€ΡΠ΅Π½ΠΊΠ΅Π»Ρ). ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ Π¨ΡΠ±Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π° β Π΄Π΅ ΠΠ°Π°Π·Π° (ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π΅ Π₯Π°Π°Π·Π°) Π½Π°Π·Π²Π°Π½ Π² ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π. Π. Π¨ΡΠ±Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π° ΠΈ Π½ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π. Π΄Π΅ Π₯Π°Π°Π·Π°, ΠΎΡΠΊΡΡΠ²ΡΠΈΡ Π΅Π³ΠΎ Π² 1930 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π»ΡΡ Π² ΠΎΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΈΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½Π΅ΡΠΎΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΡΠ½ΠΎΠΊ Π²ΠΈΡΠΌΡΡΠ° ΠΏΡΠΈ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ . ΠΠΎΠ·ΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π¨ΡΠ±Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π° β Π΄Π΅ ΠΠ°Π°Π·Π° Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΠΈ Π² ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ . ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ Π¨ΡΠ±Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π° β Π΄Π΅ ΠΠ°Π°Π·Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅Π½Π·ΠΎΡΠ° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ Π² ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π°Ρ ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ . ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎ-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ Π»ΡΠΆΠΈ (Π°Π½Π³Π». electron-hole puddles) Π² Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π΅ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡΡ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²) ΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ (Π΄ΡΡΠΎΠΊ) ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΠΈΠ·-Π·Π° Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ Π² ΠΏΠΎΠ΄Π»ΠΎΠΆΠΊΠ΅, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΈΠ·-Π·Π° Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΠΈ Π΄Ρ. ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½. Π ΡΠ΅Π»ΠΎΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π° Π² ΡΠΎΡΠΊΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π΅ΠΉΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ… ΠΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΡ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΠΊ ΡΠ°ΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ²ΡΠΌ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ°ΡΡΠ΄ΠΎΠ²ΡΠ΅ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΈ β Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΈ Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠ΄ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠ±ΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° (Π²Π°ΠΊΡΡΠΌΠ½Π°Ρ ΠΊΠ°ΠΌΠ΅ΡΠ°, Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΎ-ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΠΌΠ½ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»Ρ) ΠΈ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΈ, Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ (ΡΠΌΠΈΡΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° (ΠΠΠ)). ΠΠ²Π°Π·ΠΈΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ (Quasi Fermi level) β ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π€Π΅ΡΠΌΠΈ-ΠΠΈΡΠ°ΠΊΠ° ΠΏΡΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Ρ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ. ΠΠ²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π³Π°Π· (ΠΠΠ) β ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π³Π°Π·, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π² Π΄Π²ΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΡ , Π° Π² ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½Ρ Π² ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΌΡ. ΠΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π·Π°ΡΠ²ΠΎΡΠ° Π² ΠΏΠΎΠ»Π΅Π²ΠΎΠΌ ΡΡΠ°Π½Π·ΠΈΡΡΠΎΡΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π²ΡΡΡΠΎΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ Π³Π΅ΡΠ΅ΡΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄Π·ΠΎΠ½ Π² ΠΠΠ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ΄Π½Ρ, ΡΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ ΠΎ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΠ΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ… ΠΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² (Π² Π°Π½Π³Π»ΠΎΡΠ·ΡΡΠ½ΠΎΠΉ Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ — ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΠΠΎΠ»ΡΡΡ) β ΡΡΠΎ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ², Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈ ΡΠΎΠΏΡΠΈΠΊΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ. Π Π°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π»ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ ΡΠΊΠ²ΠΈΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΡΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΈΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Ρ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ. Π‘Π²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΜΠΌΠΎΡΡΡ β ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΡΡΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠ»Π΅Π²ΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°). ΠΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠΎΡΠ΅Π½ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠΈΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ², ΡΠΏΠ»Π°Π²ΠΎΠ² ΠΈ ΠΊΠ΅ΡΠ°ΠΌΠΈΠΊ, ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π² ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅. Π‘Π²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ β ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ½ΠΎ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ ΠΠ΅ΠΉΡΠ½Π΅ΡΠ°, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΌ Π²ΡΡΠ΅ΡΠ½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ· ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ° ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ° ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ… ΠΠ»Π°ΜΠ·ΠΌΠ° (ΠΎΡ Π³ΡΠ΅Ρ. ΟλάΟΞΌΞ± Β«Π²ΡΠ»Π΅ΠΏΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅, ΠΎΡΠΎΡΠΌΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅Β») β ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ Π³Π°Π·, ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ Π°Π³ΡΠ΅Π³Π°ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΠ΅ΠΌΠ±Π΅ΡΠ° β ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π² Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΈ ΠΠΠ‘ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΈ Π΅Π³ΠΎ Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ. ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΜΠ½ β ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ°Ρ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈ ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠΏΡΡΠ³ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ (ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ) ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π² Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠΉ Ρ ΠΈΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π΄Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ, Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎ ΠΎΠΊΡΡΠΆΡΠ½ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ ΠΈ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ, Π²ΡΠ·Π²Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ²ΠΈΠ³Π°ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π», ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΈΡΡ ΠΎ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±Π»Π°ΠΊΠ° ΡΠΎΠ½ΠΎΠ½ΠΎΠ², ΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠΆΠ΄Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ… ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΠΆΠΎΠ·Π΅ΡΡΠΎΠ½Π° β ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ° ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠΎΠ½ΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠ°, ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΠΉ Π΄Π²Π° ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. Π’Π°ΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠΊ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΆΠΎΠ·Π΅ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² β Π΄ΠΆΠΎΠ·Π΅ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠΎΠΌ. Π ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΠΠΆΠΎΠ·Π΅ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π»ΠΎΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΈΠ½Π° Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»ΠΎΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ Π΄Π»ΠΈΠ½Ρ ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠΎΠ³Π΅ΡΠ΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈ Π½Π° Π³ΠΎΡΠ°Π·Π΄ΠΎ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΈΠ½Π°Ρ . Π‘Π²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ β ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π», ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π΄ΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ Tc ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΡΠΌ Π½ΡΠ»Ρ (ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ). ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ Β«ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°Β» ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π² Β«ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅Β». ΠΠ½ΠΆΠ΅ΠΊΡΠΈΡ Π³ΠΎΡΡΡΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ (Π°Π½Π³Π». Hot-carrier injection) β ΡΡΠΎ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°Ρ ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ, ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½, ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠ° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠ°, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π΄Π»Ρ ΡΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ. Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ Β«Π³ΠΎΡΡΡΠΈΠΉΒ» ΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ Π½Π° ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ, ΠΈ Π½Π΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠΉΠΌΠ°Π½Ρ Π·Π°ΡΠ²ΠΎΡΠΎΠΌ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠ° ΠΠΠ-ΡΡΠ°Π½Π·ΠΈΡΡΠΎΡΠ°, ΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅… ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΏΠΎΠ»Ρ (Π°Π½Π³Π». Field-effect) Π² ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅Π»Π° Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎ Π½ΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈ ΠΊ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ (Π°Π½Π³Π». surface electromigration) β Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ (Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ²) Π½Π° ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ°, ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ°. ΠΠΊΡΠΈΡΠΎΜΠ½ (Π»Π°Ρ. excito β Β«Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π°ΡΒ») β ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°, ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠ΅, ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π΅, ΠΌΠΈΠ³ΡΠΈΡΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΠΎ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Ρ ΠΈ Π½Π΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΡ. ΠΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ± ΡΠΊΡΠΈΡΠΎΠ½Π΅ ΠΈ ΡΠ°ΠΌ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π―. Π. Π€ΡΠ΅Π½ΠΊΠ΅Π»Π΅ΠΌ Π² 1931 Π³ΠΎΠ΄Ρ, Π° ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΡ ΡΠΊΡΠΈΡΠΎΠ½Π° Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΡΡ Π² 1952 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠΌ Π. Π€. ΠΡΠΎΡΡΠΎΠΌ. ΠΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠΈ. ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ… ΠΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΈΠΈ Π¨ΡΠ±Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²Π° β Π΄Π΅ ΠΠ°Π°Π·Π° Π² Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π΅ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π»ΠΈ Π² 2005 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΠ½ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½ Ρ ΠΎΡΡΠΈΠ»Π»ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π² ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅. ΠΠ°Π³Π½Π΅ΡΠΈΜΠ·ΠΌ β ΡΠΎΡΠΌΠ° Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ², ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΠ°ΡΡΠ΄Ρ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ, ΠΌΠ°Π³Π½Π΅ΡΠΈΠ·ΠΌ β ΠΎΠ΄Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ. Π‘ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΡΡΡ Π±ΠΎΠ·ΠΎΠ½ΠΎΠΌ β ΡΠΎΡΠΎΠ½ΠΎΠΌ (ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ΅ΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ). ΠΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ (Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½) β Π½ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π΅, Π·Π°ΠΊΠ»ΡΡΠ°ΡΡΠ΅Π΅ΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ·ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ 2Π-ΡΠ»ΠΎΡ Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ Π±Π΅Π·ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½: ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠΈΡΠ»Π° Β«ΠΏΠΈΒ». Π‘ΠΊΠ°Π½ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ Π³Π΅Π»ΠΈΠ΅Π²ΡΠΉ ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏ (Π‘ΠΠΠ, Π³Π΅Π»ΠΈΠΉ-ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏ, ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π³Π΅Π»ΠΈΠ΅Π²ΡΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏ, Π³Π΅Π»ΠΈΠ΅Π²ΡΠΉ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏ, HeIM) β ΡΠΊΠ°Π½ΠΈΡΡΡΡΠΈΠΉ (ΡΠ°ΡΡΡΠΎΠ²ΡΠΉ) ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏ, ΠΏΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΡΠΉ ΡΠΊΠ°Π½ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌΡ ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΡ, Π½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΠΈΠΉ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΡΠΎΠΊ ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ² Π³Π΅Π»ΠΈΡ. ΠΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΠ΅Π΅Π±Π΅ΠΊΠ° β ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠΠ‘ Π² Π·Π°ΠΌΠΊΠ½ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΏΠΈ, ΡΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ· ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½ΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ², ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΌΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ . Π£Π΄Π°ΜΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΜΡΠΈΡ β ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»Ρ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡΠ°Ρ ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ Π°ΡΠΎΠΌΠ° ΠΏΡΠΈ Β«ΡΠ΄Π°ΡΠ΅ ΠΎ Π½Π΅Π³ΠΎΒ» ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠΉ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ β Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΈΠΎΠ½Π° ΠΈΠ»ΠΈ Β«Π΄ΡΡΠΊΠΈΒ». Π―Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π² Π³Π°Π·Π°Ρ , ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΡ ΡΠ΅Π»Π°Ρ (Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ). ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎ-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ β Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ°Π·Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ , Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° (ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ) ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΡΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎ-Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΎ ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»Π΅ 1970-Ρ Π³ΠΎΠ΄ΠΎΠ². ΠΡΡΡΠ΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ½Π° ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½Π° Π΄Π»Ρ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ ΠΈ Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΜΡΠΈΡ ΠΏΠΎΜΠ»Π΅ΠΌ (ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π²Π°Ρ ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π°Π²ΡΠΎΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ) β ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡ ΠΈΠΎΠ½ΠΈΠ·Π°ΡΠΈΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ°, ΠΌΠΎΠ»Π΅ΠΊΡΠ»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠΎΠ½Π° Π²ΠΎ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠΈΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡ (ΠΠ; Π°Π½Π³Π». electromigration, EM) β ΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ° Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π·Π° ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΡΠ΅ΠΉΡΠ° ΠΈΠΎΠ½ΠΎΠ², Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ΅Π΅ Π±Π»Π°Π³ΠΎΠ΄Π°ΡΡ ΠΎΠ±ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠ»ΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΎΠΉ. ΠΡΠΎΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΊΠ»Π°Π΄Π½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ , Π³Π΄Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ β Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ΅. Π§Π΅ΠΌ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡ Π΅ΠΌΡ, ΡΠ΅ΠΌ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΠΎΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ. ΠΠ²Π°ΜΠ½ΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΜΠΊΡ Π₯ΠΎΜΠ»Π»Π° Π² Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π΅ ΠΈΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ±ΡΜΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ²Π°ΜΠ½ΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΡΡΠ΅ΜΠΊΡ Π₯ΠΎΜΠ»Π»Π° β ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Ρ ΠΎΠ»Π»ΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π²ΡΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° Π² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡ Π² Π³ΡΠ°ΡΠ΅Π½Π΅. ΠΡΠΎΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡ Π±ΡΠ» ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄ΡΠ½ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π² 2005 Π³ΠΎΠ΄Ρ. Π’ΡΠ½Π½Π΅ΜΠ»ΡΠ½ΡΠΉ Π΄ΠΈΠΎΜΠ΄ β ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ Π΄ΠΈΠΎΠ΄ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, Π½Π° Π²ΠΎΠ»ΡΡ-Π°ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΡΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΡΡΠΌΠΎΠΌ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΎΠΊ Ρ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΡΠ½Π½Π΅Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ. Π‘ΠΏΠΈΠ½ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ° (ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ°) β ΡΠ°Π·Π΄Π΅Π» ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ, Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠ° (ΡΠΏΠΈΠ½-ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π½ΡΠΏΠΎΡΡΠ°) Π² ΡΠ²Π΅ΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°Ρ , ΠΈ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΠΈΠ½ΠΆΠ΅Π½Π΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ. Π ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ²Π°Ρ ΡΠΏΠΈΠ½ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ, Π² ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΡΡΡΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΠΊ, Π° ΡΠΎΠΊ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ². ΠΠΎΠΌΠΏΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ — Π»Π΅Π³ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ², ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ Π±Π»ΠΈΠ·ΠΊΠΈ ΠΊ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌ. ΠΠ°Π»Π΅Π½ΡΠ½Π°Ρ Π·ΠΎΠ½Π° β ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΉ Π² ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ΅Π»Π΅, Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π½Π°Ρ Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌΠΈ. ΠΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π²ΡΠΊ β ΡΠΏΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π²ΠΎΠ»Π½Ρ Ρ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΡ 101000 Π΄ΠΎ 1012β1018 ΠΡ. ΠΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Π΅ Π³ΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π²ΡΠΊ Π½Π΅ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΎΡ Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΈ ΡΠ»ΡΡΡΠ°Π·Π²ΡΠΊΠΎΠ²ΡΡ Π²ΠΎΠ»Π½. ΠΠΈΠΏΠ΅ΡΠ·Π²ΡΠΊ ΡΠ°ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ ΠΊΠ²Π°Π·ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΡ β ΡΠΎΠ½ΠΎΠ½ΠΎΠ². ΠΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΜΠ²Π½Π°Ρ ΠΌΠ°ΜΡΡΠ° β Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Π² ΠΏΠ΅ΡΠΈΠΎΠ΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π΅ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π°. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠΈ Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅ ΡΠ΅Π°Π³ΠΈΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠ°ΠΊ, ΠΊΠ°ΠΊ Π΅ΡΠ»ΠΈ Π±Ρ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°Π»ΠΈΡΡ Π² Π²Π°ΠΊΡΡΠΌΠ΅, Π½ΠΎ Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° me (9,11Γ10β31 ΠΊΠ³). ΠΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅, Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ½Π° ΠΎΡ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π² Π²Π°ΠΊΡΡΠΌΠ΅ ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ…ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΎΠ½ΠΎΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΠΉΒ β ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π», Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΠΉ Π² ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅Π³ΠΎΠ΄Π½Ρ.ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΜΠΊΒ β ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π», ΠΏΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Π·Π°Π½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΠΈΠΉΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ, ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ[1].
ΠΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°, ΡΠΈΡΠΈΠ½Π° Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½-Π²ΠΎΠ»ΡΡΠ° (ΡΠ). ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π°Π»ΠΌΠ°Π· ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΠΊ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌ (ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ 7Β ΡΠ), Π° Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΄ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΡΒ β ΠΊ ΡΠ·ΠΊΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠΌ (0,35Β ΡΠ). Π ΡΠΈΡΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ (Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΠΉ, ΡΠ΅Π»Π΅Π½, ΡΠ΅Π»Π»ΡΡ, ΠΌΡΡΡΡΠΊ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅), ΠΎΠ³ΡΠΎΠΌΠ½ΠΎΠ΅ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΏΠ»Π°Π²ΠΎΠ² ΠΈ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΠΉ (Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΄ Π³Π°Π»Π»ΠΈΡ ΠΈ Π΄Ρ.).
ΠΡΠΎΠΌ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π² ΡΠΈΡΡΠΎΠΉ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠ΅ (Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π°ΡΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ°, Π±ΠΎΡΠ° ΠΈ Ρ. Π΄. Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΡ) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΡ. Π Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΎΡΠ΄Π°ΡΡ Π»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Π°ΡΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π» (Π² Π²ΡΡΠ΅ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄ΡΠ½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅Β β ΡΠΎΡΡΠΎΡ) ΠΈΠ»ΠΈ Π·Π°Ρ Π²Π°ΡΡΠ²Π°Π΅Ρ Π΅Π³ΠΎ (Π±ΠΎΡ), ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ Π°ΡΠΎΠΌΡ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΠΌΠΈ. Π₯Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠΉ Π°ΡΠΎΠΌ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΡΡΡΠΊΠΈ ΠΎΠ½Π° Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ, Π² ΠΊΠ°ΠΊΡΡ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΡ Π²ΡΡΡΠ°ΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ.
ΠΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠ±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½ΡΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠΎΠ².
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ.
ΠΠ΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΈ ΡΠΈΠΏ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ² Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠΈΡΠΎΠ΄Ρ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π΅ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ (Π»Π΅Π³ΠΈΡΡΡΡΠ΅ΠΉ).
Π‘ΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π»Π΅Π³ΠΈΡΡΡΡΠΈΡ Π΄ΠΎΠ±Π°Π²ΠΎΠΊ; ΠΊ Π½ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠΈΡΡΠΎΡΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ: ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΠΉ Si, Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΉ Ge, ΡΠ΅Π»Π΅Π½ Se, ΡΠ΅Π»Π»ΡΡ Π’Π΅ ΠΈ Π΄Ρ. ΠΈ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΒΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΠ΅ Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅Π½ΠΈΡ: Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΄ Π³Π°Π»Π»ΠΈΡ GaAs, Π°Π½ΡΠΈΠΌΠΎΠ½ΠΈΠ΄ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΡ InSb, Π°ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΄ ΠΈΠ½Π΄ΠΈΡ InAs ΠΈ Π΄Ρ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Ρ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π°ΠΊΒΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ. Π ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΡΠ°ΡΠ΅, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π² Π½ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΒΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°Ρ (ΡΠ΅ΠΌ Π² ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΎΡΠ²Π΅ΡΠ°ΡΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠ²Π°Π»Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠ°.
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ².
Π ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½(Ρ) ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΉΠ΄Π΅Ρ(ΡΡ) ΠΈΠ· Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ (ΠΠ) Π² Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ (ΠΠ) ΠΈ ΡΡΠ°Π½Π΅Ρ(ΡΡ) ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ(ΠΈ). ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠ°Ρ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ (33) β ΞW ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. Π‘ ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π° Π² ΠΠ Π² Π²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΒΡΠΊΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠ²Π΅Π½Ρ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ Π΄ΡΡΠΊΠΎΠΉ, Π° ΡΠ°ΠΌΠ° ΠΠ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΒΡΡΡΡ Π·Π°ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ (ΡΠΌ ΡΠΈΡ Π°).
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π² ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ° ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° β ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ Π² ΠΠ ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠ° Π² ΠΠ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°.
Π ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅Π³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ ΠΈ Π΄ΡΡΠΊΠ° ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΡΠ΅ Ρ Π°ΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΠΊΡΠΈΡΡΠ°Π»Π»Π°, Π° ΠΏΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ β Π΄ΡΠ΅ΠΉΡ, ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»ΠΈΠ²Π°Ρ ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΌΡΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΠΊ.
ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ².
Π ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ Π°ΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Π² ΠΠ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡ ΠΈΡ Ρ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ ΠΠ. ΠΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠΈΡ Π·Π°ΒΡΡΠ°ΡΠ°Ρ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ΄ΠΎΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π±Π°ΡΡΠ΅ΡΠ° Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ 33 ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΈ Π²ΠΈΠ΄Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠ² Π² ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°Ρ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ, Π΄ΠΎΠΌΠΈΠ½ΠΈΒΡΡΡΡΠΈΠΌΠΈ Π½Π°Π΄ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΈΠ· ΠΠ Π² ΠΠ.
ΠΡΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ, ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡ Π² Π·Π°ΠΏΡΠ΅ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΒΠΊΠ°, ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΡΡΠΎΠΉ Π·ΠΎΠ½Ρ Π΄ΠΈΡΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ Π»ΠΈΠ±ΠΎ Ρ Π½ΠΈΠΆΠ½Π΅Π³ΠΎ Π΅Π΅ ΠΊΡΠ°Ρ Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΠΊ ΠΠ, Π»ΠΈΠ±ΠΎ β Ρ Π²Π΅ΡΡ Π½Π΅Π³ΠΎ, Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΠΊ ΠΠ (ΡΠΌ. ΡΠΈΡ. Π±, Π²).
ΠΠΈΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ΠΉ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π΅Π΅ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π½Π° ΡΠΈΠΏ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΒΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ°ΡΡ: Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½ΡΡ, Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½ΡΡ, Π°ΠΌΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ.
ΠΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΒΡΠΈ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² 33 Π²Π±Π»ΠΈΠ·ΠΈ ΠΠ, ΡΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΒΡΡΠ²ΠΈΠΈ Π½Π° ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠ΅ΠΉ, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΞWa (ΡΠΌ. ΡΠΈΡ. Π±), Π½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ, ΡΠ΅ΠΌ ΞW 33, ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ ΠΈΠ· ΠΠ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Π±ΡΠ΄ΡΡ Π·Π°Π±ΡΠ°ΡΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ (ΡΠΌ. ΡΠ°Π±Π».), Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ Π² ΠΠ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΡΡΡΡΡ Π΄ΡΡΠΊΠΈ. ΠΠ²ΠΈΠ΄Ρ ΡΠ°Π·ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ, Π·Π°Π±ΡΠΎΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ, Π½Π΅ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ ΡΠΎΠΊΠ΅. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² ΠΠ ΡΡΠ°Π½Π΅Ρ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π· Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΠ. ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΒΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π΄ΡΡΠΎΡΠ½Π°Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Ρ-ΡΠΈΠΏΠ° (ΠΏΠΎΠ·ΠΈΡΠΈΠ² β ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ), Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ β Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠ½Π°Ρ (Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡ β ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°ΡΡΠΈΠΉ). Π ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΒΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ Ρ-ΡΠΈΠΏΠ° Π΄ΡΡΠΊΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°, Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ β Π½Π΅ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°.
ΠΠΎΠ½ΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ Π² 33 Ρ ΠΊΡΠ°Ρ ΠΠ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°, ΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Ρ Ρ ΡΡΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½Π΅ΠΉ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΒΠ΄ΠΈΡΡ Π² ΠΠ ΠΏΡΠΈ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ΠΉ ΞWΠ΄ (ΡΠΌ. ΡΠΈΡ. Π²), Π½ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ, ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠΈΠ½Π° ΞW 33 ΡΠΎΠ±ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° (ΡΠΌ. ΡΠ°Π±Π».). ΠΡΡΠΊΠΈ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΡΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠΎΠ²Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ², ΠΎΡΠ΄Π°ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄ΡΡΠ³ ΠΎΡ Π΄ΡΡΠ³Π° Π½Π° Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ, ΠΎΡΡΠ°ΒΡΡΡΡ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΈ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΡΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°ΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΒΡΡΠΈ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² Π² ΠΠ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π· Π±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΡΡΠΎΠΊ Π² ΠΠ ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½Π°Ρ, ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ ΠΏ-ΡΠΈΠΏΠ° (Π½Π΅Π³Π°ΡΠΈΠ² β ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ), Π° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ β Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠ½Π°Ρ (Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ β Π΄Π°ΡΡΠΈΠΉ). Π ΠΏΠΎΠ»ΡΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ n-ΡΠΈΠΏΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΒΠ½Ρ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°, Π° Π΄ΡΡΠΊΠΈ β Π½Π΅ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠΌΠΈ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ Π² Π³Π΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΠΊΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΠΈ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ | ΠΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡ | ΠΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ Π°ΠΊΡΠΈΠ²Π°ΡΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠΎΠΊ ΞWΠ° ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΞWΠ΄, ΡΠ | |
ΠΠ΅ΡΠΌΠ°Π½ΠΈΠΉ | ΠΡΠ΅ΠΌΠ½ΠΈΠΉ | ||
Π | A | 0,0104 | 0,045 |
Πl | A | 0,0102 | 0,057 |
Ga | A | 0,0108 | 0,065 |
In | A | 0,0112 | 0,160 |
Tl | A | β | 0,025 |
Π | D | 0,0120 | 0,044 |
As | D | 0,0127 | 0,049 |
Sb | D | 0,0096 | 0,039 |
Bi | D | β | 0,069 |
Li | D | 0,0093 | 0,033 |
Zn | A | 0,0300; 0,0900 | 0,092; 0,300 |
Cd | A | 0,0500; 0,1600 | — |
Mn | A D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,1600 0,3700 | β |
Ni | A D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,2200 0,3000 | β |
Co | A D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,2500 0,3100 | β |
Fe | D D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,3500 0,2700 | β |
Cu | A D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,0400; 0,3300 0,2600 | β |
Pt | A D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,0400; 0,2500 0,2000 | β |
Au | D A D ΠΈΠ»ΠΈ Π | 0,0500 0,1500; 0,0400 0,2000 | 0,390 0,300 |
ΠΠΌΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Π΄ΠΎΠ½ΠΎΡΠΎΠ². Π‘ΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π΅Ρ Π² 33 Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ²Π½ΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ Π΄Π°Π»Π΅ΠΊΠΎ ΠΎΡ Π΄Π½Π° ΠΠ ΠΈ ΠΎΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠ»ΠΊΠ° ΠΠ ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π³Π»ΡΒΠ±ΠΎΠΊΠΈΠΌΠΈ.