Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°
Β Β Β Β Β Β ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΎΠΊ ΡΡΠΎ ΡΠΎΠ²ΠΎΠΊΡΠΏΠ½ΠΎΡΡΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΡΠ»Π° n Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ Ο Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ². ΠΠ°ΠΉΠ΄Π΅ΠΌ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΠΌΠΏΠ΅ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Ρ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ Π² ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅,
Β | , | Β (2.5.1) | Β |
.
Π’.ΠΊ.Β Β nSdl βΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π² ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ΅ Sdl, Β ΡΠΎΠ³Π΄Π° Π΄Π»Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°
Β ΠΈΠ»ΠΈ
Β | , | Β (2.5.2) | Β |
Β Β Β Β Β Β Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ Β ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ (Π·Π΄Π΅ΡΡ Β β ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°
Β | , | Β (2.5.3) | Β |
Β Β Β Β Β Β ΠΠ· (2.5.4) Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠ΄, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΈ , Π½Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ»Π° ( ).
ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π₯Π΅Π½Π΄ΡΠΈΠΊ ΠΠ½ΡΠΎΠ½ (1853β1928) β Π½ΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊ-ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΠΊ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ, ΡΠ»Π΅Π½ ΠΠΈΠ΄Π΅ΡΠ»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΠ. ΠΡΠ²Π΅Π» ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΡΠ°Π΅ΠΌΠΎΡΡΡ Ρ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ Π΄ΠΈΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΠΊΠ°, Π΄Π°Π» Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ (ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°), ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΠΈΠ» Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΎΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ°Π·Π²ΠΈΠ» ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ Π΄ΠΈΡΠΏΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°. Π Π°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π» ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΡ ΡΡ ΡΠ΅Π». Π 1904 Π³. Π²ΡΠ²Π΅Π» ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ ΡΠΎΠ±ΡΡΠΈΡ Π² Π΄Π²ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΎΡΡΡΠ΅ΡΠ° (ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°). |
Β Β Β Β Β Β ΠΠ°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ ΠΊ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π»Π΅ΠΆΠ°Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ Β ΠΈ . Β Π Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ Π»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΡΠΊΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Β«ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ Π±ΡΡΠ°Π²ΡΠΈΠΊΠ°Β» (ΡΠΈΡ. 2.6).
Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β Β ΒΠ ΠΈΡ. 2.6
Β Β Β Β Β Β ΠΠ°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Ρ Π΄Π»Ρ ΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° β ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΊ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π°ΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΎΠΉ ΡΡΠΊΠΈ
Β Β Β Β Β Β Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΌΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Ρ, Ρ.Π΅. ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ , ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ° ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΠΈΡΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ.
Β Β Β Β Β Β Π§Π°ΡΡΠΎ Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠΌΠΌΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ»:
Β | , | Β (2.5.4) | Β |
Π·Π΄Π΅ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΠ»Π° Β ΡΡΠΊΠΎΡΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ Π΅Π΅ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ.
Β Β Β Β Β Β ΠΠΎΠ²ΡΠ΅Π΄Π½Π΅Π²Π½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΌΡ Π½Π°Π±Π»ΡΠ΄Π°Π΅ΠΌ Π½Π° ΡΠ΅Π»Π΅Π²ΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΌ ΡΠΊΡΠ°Π½Π΅ (ΡΠΈΡ. 2.7).
Π ΠΈΡ. 2.7
Β Β Β Β Β Β ΠΠ²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΡΠΊΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠΎ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠΊΡΠ°Π½Π° ΡΡΠΈΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΡΠΊΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ΄Π½Π΅ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠΊΡΠ°Π½Π°, ΡΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΡ Π΅Π³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΏΡΡΠΎΠΊ ΠΏΠΎ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠΈΠΌ Π² ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ.
Β Β Β Β Β Β ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π»ΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ Π² ΡΡΠΊΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠΎΠ±Π½ΠΎ ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½ΠΎ Π² ΠΏ. 4.3.
Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° β ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΠΈΠ· ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΠΈ β ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΠΈ
Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°Β β ΡΠΈΠ»Π°, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ (Π½Π΅ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ) ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π° ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ v{\displaystyle \mathbf {v} } Π·Π°ΡΡΠ΄ qΒ {\displaystyle q\ } Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π½Π΅ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡ ΡΠΈΠ»ΡΒ β ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π²ΠΎΠΎΠ±ΡΠ΅
F=q(E+[vΓB]).{\displaystyle \mathbf {F} =q\left(\mathbf {E} +[\mathbf {v} \times \mathbf {B} ]\right).}
ΠΠ°Π·Π²Π°Π½Π° Π² ΡΠ΅ΡΡΡ Π³ΠΎΠ»Π»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π₯Π΅Π½Π΄ΡΠΈΠΊΠ° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π²ΡΠ²Π΅Π» Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ Π² 1892 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠ° ΡΡΠΈ Π³ΠΎΠ΄Π° Π΄ΠΎ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½ΠΎ Π. Π₯Π΅Π²ΠΈΡΠ°ΠΉΠ΄ΠΎΠΌ
ΠΠ°ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠ»Π°Β ΠΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°.
ΠΠ»Ρ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ» ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΠΈ, ΡΡΠ΅ΡΠΈΠΉ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π΅ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ. ΠΠΈΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π² ΡΡΠΎΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° Π² Π·Π°ΠΌΠΊΠ½ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΠΎΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ» ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°[3].
Π£ΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ (Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ Π‘Π)
ΠΠ°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ°
Π‘ΠΈΠ»Π° F{\displaystyle \mathbf {F} }, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ q{\displaystyle q}, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ v{\displaystyle \mathbf {v} }, Π²ΠΎ Π²Π½Π΅ΡΠ½Π΅ΠΌ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌ E{\displaystyle \mathbf {E} } ΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ B{\displaystyle \mathbf {B} } ΠΏΠΎΠ»ΡΡ , ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²Π°:
F=q(E+vΓB),{\displaystyle \mathbf {F} =q(\mathbf {E} +\mathbf {v} \times \mathbf {B} ),}
Π³Π΄Π΅ Γ{\displaystyle \times } β Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, Π²ΡΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΆΠΈΡΠ½ΡΠΌ, ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΠ²Π½ΠΎ:
- F(r,t,q)=qE(r,t)+qrΛΓB(r,t),{\displaystyle \mathbf {F} (\mathbf {r} ,t,q)=q\mathbf {E} (\mathbf {r} ,t)+q\mathbf {\dot {r}} \times \mathbf {B} (\mathbf {r} ,t),}
Π³Π΄Π΅ r{\displaystyle \mathbf {r} }Β β ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡ-Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, t{\displaystyle t}Β β Π²ΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½Π° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ.
ΠΠ΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°
ΠΠ»Ρ Π½Π΅ΠΏΡΠ΅ΡΡΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠ΄Π°, ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄:
- dF=dq(E+vΓB),{\displaystyle d\mathbf {F} =dq\left(\mathbf {E} +\mathbf {v} \times \mathbf {B} \right),}
Π³Π΄Π΅ dF{\displaystyle d\mathbf {F} }Β β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° ΠΌΠ°Π»Π΅Π½ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ dq{\displaystyle dq}.
ΠΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½Π°Ρ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡ
4-ΡΠΈΠ»Π° Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ 4-ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅
- FΞΌ=qFΞ½ΞΌuΞ½,{\displaystyle {\mathcal {F}}^{\mu }=qF^{\nu \mu }u_{\nu },}
Π³Π΄Π΅ FΞΌ{\displaystyle {\mathcal {F}}^{\mu }}Β β 4-ΡΠΈΠ»Π°, q{\displaystyle q}Β β Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, FΞ½ΞΌ{\displaystyle F^{\nu \mu }}Β β ΡΠ΅Π½Π·ΠΎΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, uΞ½{\displaystyle u_{\nu }}Β β 4-ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ.
Π§Π°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΈ
ΠΠ°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ Π² Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΎΡ Π΅Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄Π° ΠΏΡΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ, ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΌ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ (ΠΊ Π½Π°ΠΌ ΠΈΠ· ΠΏΠ»ΠΎΡΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΡΡΠ½ΠΊΠ°, ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ Π΅ΠΉ)Π ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅, Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠ³Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎ ΠΎΠΊΡΡΠΆΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠ° r{\displaystyle r} (Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π³ΠΈΡΠΎΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠΎΠΌ). Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π² ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅Π½ΡΡΠΎΡΡΡΠ΅ΠΌΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ:
Π‘ΠΠ‘ | Π‘Π |
---|---|
|
|
Π Π°Π±ΠΎΡΠ° ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΎΡΡΠΎΠ³ΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Ρ. ΠΡΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ vΒ {\displaystyle v\ }, Π½Π°ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Π½ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΠ°, ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ° ΟΒ {\displaystyle \omega \ } Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ vΒ {\displaystyle v\ }:
Π‘ΠΠ‘ | Π‘Π |
---|---|
|
|
ΠΡΠ»ΠΈ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅ΡΡΡ Π² ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ vΒ {\displaystyle v\ } ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ B{\displaystyle \mathbf {B} } ΡΠ³ΠΎΠ» Ξ±Β {\displaystyle \alpha \ }, ΡΠΎ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΈΠ½ΡΠΎΠ²Π°Ρ Π»ΠΈΠ½ΠΈΡ Ρ ΡΠ°Π΄ΠΈΡΡΠΎΠΌ rΒ {\displaystyle r\ } ΠΈ ΡΠ°Π³ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ½ΡΠ° hΒ {\displaystyle h\ }:
Π‘ΠΠ‘ | Π‘Π |
---|---|
|
|
ΠΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅
ΠΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½Ρ, ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΠΈΠΉ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΡΡΠΎΠΊ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ², Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΏΠΎ ΠΊΡΡΠ³ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. Π‘Π²Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΠ·Π²Π°Π½ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π°ΡΠΎΠΌΠΎΠ² ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π°Π·Π° Π² Π±Π°Π»Π»ΠΎΠ½Π΅Π‘ΠΌ. ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ
- β Π’Π°ΠΊΠ°Ρ Π΄Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π° Β«ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°Β», ΠΎΡΠ΅Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΠΎΠ±ΡΡΡΠ½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΡΡΠΎΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ: Π΄Π΅Π»ΠΎ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π±ΡΠ»Π° ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½Π° Π·Π°Π΄ΠΎΠ»Π³ΠΎ Π΄ΠΎ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°Β β ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½ ΠΡΠ»ΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ» ΠΎΡΠΊΡΡΡ Π² 1785 Π³ΠΎΠ΄Ρ. ΠΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ» ΠΎΠ±ΡΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ Π΄Π»Ρ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ, ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡΡΡ ΠΎΡ ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ½Π΅ΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π· Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΎ ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΎΠ΅, Π²ΠΏΠΎΠ»Π½Π΅ Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π΅Π³ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ.
- β ΠΠΎΠ»ΠΎΡΠΎΠ²ΡΠΊΠΈΠΉ Π. Π. ΠΠ»ΠΈΠ²Π΅Ρ Π₯Π΅Π²ΠΈΡΠ°ΠΉΠ΄.Β β ΠΠΎΡΠΊΠ²Π°: ΠΠ°ΡΠΊΠ°, 1985.Β β Π‘.Β 43-44.Β β 260Β Ρ.
- β ΠΠ°ΡΠ²Π΅Π΅Π² Π. Π. ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ. β 3-Π΅ ΠΈΠ·Π΄. β Π. ΠΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΊΠΎΠ»Π° 1976. β Π‘. 132.
Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°
Π‘ΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π² ΡΠ΅ΡΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π³ΠΎΠ»Π»Π°Π½Π΄ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ° Π₯. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° (1853 β 1928) β ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ ΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ΅ΡΡΠ²Π°. Π‘ΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°.
ΠΠΎΠ΄ΡΠ»Ρ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠ°Π²Π΅Π½ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»Ρ ΡΠΈΠ»Ρ F, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π° ΡΡΠ°ΡΡΠΎΠΊ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Π΄Π»ΠΈΠ½ΠΎΠΉ Ξl, ΠΊ ΡΠΈΡΠ»Ρ N Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ, ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΡ ΡΡ Π² ΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°:
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΎΡΡΠ΅Π·ΠΎΠΊ ΡΠΎΠ½ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΡΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° Ρ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ. ΠΡΡΡΡ Π΄Π»ΠΈΠ½Π° ΠΎΡΡΠ΅Π·ΠΊΠ° Ξl ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄Ρ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° S Π½Π°ΡΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠ°Π»Ρ, ΡΡΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΡΠΌ Π² ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π°Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΡΠ΅Π·ΠΊΠ° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°. Π‘ΠΈΠ»Π° ΡΠΎΠΊΠ° I Π² ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° Ρ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ q, ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ (ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ Π·Π°ΡΡΠ΄ΠΎΠ² Π² Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ°) ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ ΠΈΡ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ v ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ:
I = qnvS ( 2 )ΠΠΎΠ΄ΡΠ»Ρ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° Π²ΡΠ±ΡΠ°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½Ρ ΡΠΎΠΊΠ°, ΡΠ°Π²Π΅Π½:
F = | I |B Ξl sin Ξ±ΠΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡ Π² ΡΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ( 2 ) Π΄Π»Ρ ΡΠΈΠ»Ρ ΡΠΎΠΊΠ°, ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ:
F = | q | nvS Ξl B sin Ξ± = v | q | NB sin Ξ±, Π³Π΄Π΅ N = nSΞl β ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ Π² ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ΅. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π° ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉΡΡ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ: Π³Π΄Π΅ Ξ± β ΡΠ³ΠΎΠ» ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ. Π‘ΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½Π° Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ. ΠΠ΅ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° Π»Π΅Π²ΠΎΠΉ ΡΡΠΊΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΈ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°.Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, ΡΠΎ ΠΎΠ½Π° Π½Π΅ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΎ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΡΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅Ρ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΈ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»Ρ Π΅Π΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ. ΠΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ.
ΠΡΡΠ³ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° — ΡΡΠΎ… Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π°?
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆ. Ρ ΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ». ΠΌΠ°Π³Π½. ΠΏΠΎΠ»Π΅. Π€ Π»Π° Π΄Π»Ρ Π. Ρ. F Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π° X. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ, ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠΈΠ²ΡΠΈΠΌ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌ. Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅, ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄: F = eE+e/c(vB), (*) Π³Π΄Π΅ Π΅ Π·Π°ΡΡΠ΄ Ρ ΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ, v β¦ Β Π€ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ, ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π₯.Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ 19 Π². ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ f= qE+q(vxB) (Π² Π‘Π), Π³Π΄Π΅ q, v Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ; E Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡβ¦ β¦ Β Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π₯. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½. 19 Π². ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ: (Π² Π‘ΠΠ‘ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ), Π³Π΄Π΅ ?, ? Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Πβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° β ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ, ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π₯.Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ 19 Π². ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ f= qE+q(vxB) (Π² Π‘Π), Π³Π΄Π΅ q, v Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ; E Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡβ¦ β¦ Β ΠΠ»Π»ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° β ΡΠΈΠ»Π°Β (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π₯.Β Π.Β ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ XIXΒ Π². ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ: (Π² Π‘ΠΠ‘ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ), Π³Π΄Π΅Β e,Β vΒ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, EΒ Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, BΒ β¦ Β ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° β Β Β Β Β Β Β Β Β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅. Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° Π΄Π»Ρ Π. Ρ. F Π±ΡΠ»Π° Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π° Π₯. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΡΠ° ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄: Β Β Β Β Β Β Β Β F = eE + Ο B]. Β Β Β Β Β Β Β Β ΠΠ΄Π΅ΡΡ Π΅ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Πβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ. ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π. Ρ. FΠ±ΡΠ»ΠΎ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π΄Π°Π½ΠΎ Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ (ΡΠΌ. [1]): Π³Π΄Π΅ Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ, V ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡβ¦ β¦ Β ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆ. ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ. Π. Ρ. F ΡΠ°Π²Π½Π° F = QE + Π [v, Π], Π³Π΄Π΅ Π Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ, a v ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ». ΠΌΠ°Π³Π½. ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ X. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½. 19 Π². Ρ Π»ΠΎΠΉ: f= Π΅(Π+1/C[vB]) (Π² Π‘ΠΠ‘ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ), Π³Π΄Π΅ Π΅, v Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Πβ¦ β¦ Β ΠΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
Π‘ΠΠΠ β Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΌΠ΅ΡΠ° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ΅Π»ΠΎ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π΄Ρ. ΡΠ΅Π», Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Ρ. ΡΠΈΠ·. ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π‘ΠΈΠ»Ρ Π±ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ: (1) Π‘. ΠΠΌΠΏΡΡΠ° ΡΠΈΠ»Π°, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ (ΡΠΌ.) Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Ρ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ; Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠΈΠ»Ρβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ — ΡΡΠΎ… Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ?
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆ. Ρ ΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ». ΠΌΠ°Π³Π½. ΠΏΠΎΠ»Π΅. Π€ Π»Π° Π΄Π»Ρ Π. Ρ. F Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π° X. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ, ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠΈΠ²ΡΠΈΠΌ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌ. Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅, ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄: F = eE+e/c(vB), (*) Π³Π΄Π΅ Π΅ Π·Π°ΡΡΠ΄ Ρ ΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ, v β¦ Β Π€ΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π₯. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½. 19 Π². ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ: (Π² Π‘ΠΠ‘ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ), Π³Π΄Π΅ ?, ? Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Πβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° β ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ, ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π₯.Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ Π² ΠΊΠΎΠ½ΡΠ΅ 19 Π². ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ f= qE+q(vxB) (Π² Π‘Π), Π³Π΄Π΅ q, v Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ; E Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡβ¦ β¦ Β ΠΠ»Π»ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° β Β Β Β Β Β Β Β Β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅. Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° Π΄Π»Ρ Π. Ρ. F Π±ΡΠ»Π° Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π° Π₯. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠΏΡΡΠ° ΠΈ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄: Β Β Β Β Β Β Β Β F = eE + Ο B]. Β Β Β Β Β Β Β Β ΠΠ΄Π΅ΡΡ Π΅ Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Πβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ. ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π. Ρ. FΠ±ΡΠ»ΠΎ Π²ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ Π΄Π°Π½ΠΎ Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ (ΡΠΌ. [1]): Π³Π΄Π΅ Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ, V ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡβ¦ β¦ Β ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π·Π°ΡΡΠΆ. ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ. Π. Ρ. F ΡΠ°Π²Π½Π° F = QE + Π [v, Π], Π³Π΄Π΅ Π Π·Π°ΡΡΠ΄ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ, a v ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π΅ΡΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΠ ΠΠΠ¦Π Π‘ΠΠΠ β ΡΠΈΠ»Π° (f), Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π·Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ». ΠΌΠ°Π³Π½. ΠΏΠΎΠ»Π΅; Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ X. Π. ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ ΠΈ ΠΊΠΎΠ½. 19 Π². Ρ Π»ΠΎΠΉ: f= Π΅(Π+1/C[vB]) (Π² Π‘ΠΠ‘ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ), Π³Π΄Π΅ Π΅, v Π·Π°ΡΡΠ΄ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π Π½Π°ΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΠΎΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡ. ΠΏΠΎΠ»Ρ, Πβ¦ β¦ Β ΠΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠ·Π½Π°Π½ΠΈΠ΅. ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΡΡ
ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° β ΠΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠ° ΠΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠΎΠ»Π΅Π½ΠΎΠΈΠ΄Π° ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Β· ΠΠ°Π³Π½Π΅ΡΠΈΠ·ΠΌ ΠΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠΊΠ° ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½ ΠΡΠ»ΠΎΠ½Π° β¦ Β ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
Π‘ΠΠΠ β Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΠΌΠ΅ΡΠ° ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π½Π° ΡΠ΅Π»ΠΎ ΡΠΎ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½Ρ Π΄Ρ. ΡΠ΅Π», Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Ρ. ΡΠΈΠ·. ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π‘ΠΈΠ»Ρ Π±ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ: (1) Π‘. ΠΠΌΠΏΡΡΠ° ΡΠΈΠ»Π°, Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ (ΡΠΌ.) Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊ Ρ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ; Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ° ΡΠΈΠ»Ρβ¦ β¦ Β ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠ΅Π»ΠΎΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° β ΠΠΈΠΊΠΈΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ
ΠΠ΅Π»ΠΎΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° (ΠΠ‘Π)
ΠΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΠ‘Π, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° (Π Π‘Π). Π Π‘Π ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ½ΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅Π³ΠΎΡΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ Π·ΠΎΠ½Ρ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠΎΡ ΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ, ΡΡΠΎ ΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π° Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ. Π‘ΡΠΎΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ΅ΡΠΊΠ½ΡΡΡ, ΡΡΠΎ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ°, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΈ Π² ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½ Π Π‘Π.
Π‘Π°ΠΌΠΎΠ΅ ΡΠ°Π½Π½Π΅Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π΄Π°ΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ XIX Π²Π΅ΠΊΠΎΠΌ, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° Π² 1832 Π³ΠΎΠ΄Ρ ΠΠ°ΠΉΠΊΠ» Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΏΡΡΠ°Π»ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΊΠΈ Π’Π΅ΠΌΠ·Π°. Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅ΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠ» ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ (ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΊΠΈ) ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π»ΡΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ (ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΠ΅ΠΌΠ»ΠΈ) ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΠ° ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ»Π°ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΡΠΊ ΡΠ΅ΠΊΠΈ. ΠΠΎ ΡΡΠΎΠΌΡ ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΡ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΌΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈΒ β ΠΊΠΎΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅Ρ. Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π° Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² Π±ΡΠ»Π° ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Π° Π°Π½Π³Π»ΠΈΠΉΡΠΊΠΈΠΌ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠΎΠΌ ΠΡΡΡΡΠΎΠΌ Π¨Π΅ΡΠΊΠ»ΠΈΡΠΎΠΌ[2] (Arthur Shercliff) Π² 50-Ρ Π³ΠΎΠ΄Π°Ρ Π΄Π²Π°Π΄ΡΠ°ΡΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΠΊΠ°. Π₯ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΏΡΠΈ ΠΊΠΎΠΌΠ½Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ΅ Π² Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ, ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΡΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΡ Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΈ Π°Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π΄ ΠΈΠ»ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π»ΠΎΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΡΡΡΠΏΠ° ΠΊ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΡΠ±Π΅. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ΄ΠΎΠ², ΠΏΠΎΠ³ΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ Π² ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ, ΠΊΠΎΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠΎΠ½Π½Π°Ρ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π° ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π΅Π²ΡΡΠΎΠΊΠΈΡ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡ, Π»Π΅ΠΆΠ°ΡΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½ΠΈΠΆΠ΅ ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π° ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ².
Π’Π΅ΡΠΌΠΈΠ½ ΠΠ΅Π»ΠΎΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π±ΡΠ» ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ ΠΡΡΡΡΠΎΠΌ Π¨Π΅ΡΠΊΠ»ΠΈΡΠΎΠΌ Π΅ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π΄ΠΈΠ½Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΠΊΠ°. ΠΠΎ, Π½Π΅ΡΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π° ΡΡΠΎ, ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΡΠ°Π»ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π»ΠΈΡΡ Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π½Π΅Π΄Π°Π²Π½Π΅Π³ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ; ΠΎΡΠΏΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ Π·Π΄Π΅ΡΡ ΠΏΠΎΡΠ»ΡΠΆΠΈΠ»ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎΠ·Π΅ΠΌΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ², ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠΊΠ° ΠΏΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅Ρ Π½ΠΎΠ»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ³ΡΠ°ΠΌΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±Π΅ΡΠΏΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄Π»Ρ ΠΌΠΎΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠΎΠ² ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π³ΠΈΠ΄ΡΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ (ΠΠΠ). ΠΡΡ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΎ ΠΠ‘Π ΡΡΠ°ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΡΠ΅Π½ΡΠΎΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ. Π Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΠ‘Π ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΠΆΠ°Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° Π² ΠΏΡΠΈΠΊΠ»Π°Π΄Π½ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΡΡΠ³ΠΈΠΈ[3] ΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ [4].
ΠΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π¨Π΅ΡΠΊΠ»ΠΈΡΠΎΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π±ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°Π·ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ°Π½Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠ² ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π°, Π½Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊΠΎΠ³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ° Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ[5][6]. Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅Ρ Π½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠΊΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄ΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΌ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅ΡΠΆΠ½Π΅ΠΉ, Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΌ. Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎΠ΄ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ[7][8].
ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΠ‘Π ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ Π€Π°ΡΠ°Π΄Π΅Ρ, ΠΏΡΠΈ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Π² Π·ΠΎΠ½Π°Ρ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π³ΡΠ°Π΄ΠΈΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΠΎΠ»Ρ (Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π½Π° Β«Π²Ρ ΠΎΠ΄Π΅Β» ΠΈ Β«Π²ΡΡ ΠΎΠ΄Π΅Β» ΠΈΠ· ΠΏΠΎΠ»Ρ) Π²Π½ΡΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ Ρ.Π΄.Ρ., ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ°Ρ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠΊΠΎΠ². Π ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Π² ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ Ρ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ΠΎΠΌ ΠΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°-ΠΠ°ΠΊΡΠ²Π΅Π»Π»Π°. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠΈΡΡΡΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°. ΠΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΠΈΠ»Π° ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π΅Ρ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠ·ΡΡΠ΅Π΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π½Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ ΠΈ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Ρ ΠΡΡΡΠΎΠ½Π° (ΡΠΈΠ»Π° Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π½Π° ΡΠΈΠ»Π΅ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ), ΠΎΠ½Π° ΡΠ°Π²Π½Π° ΠΏΠΎ ΠΌΠΎΠ΄ΡΠ»Ρ ΡΠΈΠ»Π΅, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠΌΠΎΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ, ΠΏΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π°ΠΌΠΏΠ»ΠΈΡΡΠ΄Π° ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ°. ΠΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΠΈ ΠΠ‘Π Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π½ΠΈΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅Π³ΠΎ Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΡΠΈΠ»Π°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΎΡΡΠ°Π»ΠΊΠΈΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠ΅Π». ΠΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠΊΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΡ ΡΠΈΠ»Ρ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ.
ΠΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· Π²ΡΡΠ΅ΠΈΠ·Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Π° ΠΈ Π»ΠΈΠ½ΠΈΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ (ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΡΠΊΠΎΠΉ Ρ ΡΠΎΠΊΠΎΠΌ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠΌ), Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° (ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΡ fβ=jβΓBβ{\displaystyle {\vec {f}}={\vec {j}}\times {\vec {B}}}) . Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ:
fβΌΟvB2{\displaystyle f\sim \sigma vB^{2}}Π³Π΄Π΅ Ο{\displaystyle \sigma }Β β ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ, v{\displaystyle v}Β β ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ, ΠΈ B{\displaystyle B}Β β ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΡΠΎΡ ΡΠ°ΠΊΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ΅Π½ ΠΈ ΡΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΠΊΠ΅. ΠΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ, ΠΈ Π΅Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅Β β ΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π²Π°Ρ ΠΈΠ΄Π΅Ρ ΠΠ‘Π. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΠΈΠ· ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΎΠ·Π΅ΠΌΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ² (ΠΈΠ·Π³ΠΎΡΠΎΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΠΊΠ°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π½Π΅ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΡ (NdFeB), ΡΠ°ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ΠΎ-ΠΊΠΎΠ±Π°Π»ΡΡΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΡ (SmCo)) ΠΈ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² Π΄Π»Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠΈΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ‘Π.
ΠΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Bβ(rβ){\displaystyle {\vec {B}}\left({\vec {r}}\right)} ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ° ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠΎΠΊΠ° Jβ(rβ){\displaystyle {\vec {J}}\left({\vec {r}}\right)} (see Fig. 1). Π Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΡΠΊΠ²ΠΎΠ·Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΎ Π½Π° ΡΠΈΡ. 3. ΠΠ½ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½Ρ ΠΊΠ°ΠΊ jβ(rβ){\displaystyle {\vec {j}}\left({\vec {r}}\right)} ΠΈ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΎΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠ·ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ
Fβf=β«fjβΓBβd3rβ{\displaystyle {\vec {F}}_{f}=\int _{f}{\vec {j}}\times {\vec {B}}d^{3}{\vec {r}}}.
ΠΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ bβ(rβ){\displaystyle {\vec {b}}\left({\vec {r}}\right)}Β β Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅. ΠΠ·Π°ΠΈΠΌΠΎΠ΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΡΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ ΠΏΠΎΡΠ²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π° ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ
Fβm=β«mJβΓbβd3rβ{\displaystyle {\vec {F}}_{m}=\int _{m}{\vec {J}}\times {\vec {b}}d^{3}{\vec {r}}}.
ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΠ‘Π Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½Π°ΠΊΠΎΠ²ΠΎ Π²Π»ΠΈΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π½Π° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ², Π½ΠΎ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡ Π² ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡΡ , ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ ΠΈΠ·:
Fβm=βFβf{\displaystyle {\vec {F}}_{m}=-{\vec {F}}_{f}}ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½Π°Ρ Π³ΡΠ°Π΄ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΊ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π°, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ»Π»ΡΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π½Π° ΡΠΏΡΠΎΡΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡ Π΅ΠΌΠ΅ (ΡΠΈΡ. 2). ΠΠ΄Π΅ΡΡ Π½Π΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ Ρ Π΄ΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ m{\displaystyle m} ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ Π½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ L{\displaystyle L} Π½Π°Π΄ ΠΏΠΎΠ»ΡΠ±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΌ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ, Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΉΡΡ Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡΡ v{\displaystyle v} ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΠΎΡΠΊΡΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΠ»Ρ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·Π° Π³ΡΠ°Π΄ΡΠΈΡΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΎΡΠ΅ΡΠ½ΡΠΌ Π΄ΠΈΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ Ρ Π΄ΠΈΠΏΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠΌ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠΌ mβ=me^z{\displaystyle {\vec {m}}=m{\hat {e}}_{z}}, ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ:
Bβ(Rβ)=ΞΌ04Ο{3(mββ Rβ)RβR5βmβR3}{\displaystyle {\vec {B}}\left({\vec {R}}\right)={\frac {\mu _{0}}{4\pi }}\left\lbrace 3{\frac {\left({\vec {m}}\cdot {\vec {R}}\right){\vec {R}}}{R^{5}}}-{\frac {\vec {m}}{R^{3}}}\right\rbrace }Π³Π΄Π΅ Rβ=rββLe^z{\displaystyle {\vec {R}}={\vec {r}}-L{\hat {e}}_{z}} ΠΈ R=β£Rββ£{\displaystyle R=\mid {\vec {R}}\mid }. ΠΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ vβ=ve^x{\displaystyle {\vec {v}}=v{\hat {e}}_{x}} Π΄Π»Ρ z<0{\displaystyle z<0}, Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π½Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΠΌΠ° Π΄Π»Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ
Jβ=Ο(ββΟ+vβΓBβ){\displaystyle {\vec {J}}=\sigma \left(-\nabla \phi +{\vec {v}}\times {\vec {B}}\right)}ΠΏΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΊ Π³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ Jz=0{\displaystyle J_{z}=0} Π² z=0{\displaystyle z=0} ΠΈ Jzβ0{\displaystyle J_{z}\to 0} ΠΊΠ°ΠΊ zβ1{\displaystyle z\to 1}. ΠΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ , ΡΠΊΠ°Π»ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ
Ο(rβ)=βΞΌ0vm4ΟxR3{\displaystyle \phi \left({\vec {r}}\right)=-{\frac {\mu _{0}vm}{4\pi }}{\frac {x}{R^{3}}}}ΠΎΡΠΊΡΠ΄Π° Π½Π΅ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠΎΠΊΠ°. Π, Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΡ Π²ΡΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ ΠΈ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΠΠΈΠΎ-Π‘Π°Π²Π°ΡΡΠ°, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ (Π²ΡΠΎΡΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ) ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ bβ(rβ){\displaystyle {\vec {b}}\left({\vec {r}}\right)}. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΡΠΈΠ»Π° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊ
Fβ=(mββ β)bβ{\displaystyle {\vec {F}}=\left({\vec {m}}\cdot \nabla \right){\vec {b}}}Π³Π΄Π΅ Π³ΡΠ°Π΄ΠΈΠ΅Π½Ρ bβ{\displaystyle {\vec {b}}} ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΈΠΏΠΎΠ»Ρ. ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠ°Π³ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π±Π΅Π· ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊΠΈΡ -Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ±Π»ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄Π΅ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ
F=ΞΌ02Οvm2128ΟL3e^z{\displaystyle F={\frac {\mu _{0}^{2}\sigma vm^{2}}{128\pi L^{3}}}{\hat {e}}_{z}}Π§ΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π°Ρ ΠΊ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π΅
FβΌΞΌ02Οvm2Lβ3{\displaystyle F\sim \mu _{0}^{2}\sigma vm^{2}L^{-3}}Π Π°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π΅Π»Π΅Π½Ρ Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΈΠΏΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ, ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΠ΄Π²ΠΈΠΆΠ½Π° ΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅Ρ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΡΡ Π½Π° Π½Π΅Ρ. Π ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Ρ Π½Π° Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΠ΅ΠΌΡΡ Π΄ΠΈΡΠΊΠ΅ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΡΡΡΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ³Π»ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ. Π‘ΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π° ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠΈΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΡΠ΅ (ΡΠΈΡ. 3).
Π ΠΈΡ. 3Β : ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΡ Π΅ΠΌΠ° ΠΠ‘Π: ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΡΡΡΠΊΠΈ (a) ΠΈ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ (ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ) ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ (b) Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°. (c, d) Π’ΠΎ ΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°. ΠΠ·ΡΡΠΎ ΠΈΠ· ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ° [1].
ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ°ΡΡ
ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΠ°ΡΠ°ΡΡΠΈΡ
ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ
ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ²[9] (Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π° ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ², Π·Π°ΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΠ½Π½ΡΡ
Π½Π° Π΄ΠΈΡΠΊΠ΅, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ Π½Π° ΡΠΈΡ. 4). ΠΠΈΠ½ΠΈΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ
ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½Ρ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ
Π½ΠΎΡΡΠΈ, Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΠ½ΠΈ Π²ΡΡΡΠΎΠ΅Π½Ρ. ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π° ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΠΎΠΌ Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠ΅ΠΉΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ, Π΄ΠΈΡΠΊ Π²ΡΠ°ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΡΠΈΠΉ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π²ΠΈΡ
ΡΠ΅Π²ΡΡ
ΡΠΎΠΊΠΎΠ², ΡΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π·Π° ΡΡΡΡ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠ·ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ°ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΈΡΠΊΠ°. Π‘ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΏΡΡΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π° ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΈ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π° ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠΌ ΠΈ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΠΎΠΌ. Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π²ΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ³Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ‘Π[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΠ‘Π ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΡ ΡΠ΅Π» ΠΏΡΠΈ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ°ΠΊ Π±ΡΠ»ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ ΡΠ°Π½Π΅Π΅, ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΏΡΡΠΌΠΎ ΠΏΡΠΎΠΏΠΎΡΡΠΈΠΎΠ½Π°Π»ΡΠ½Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°. Π ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° 106{\displaystyle 10^{6}} Π‘ΠΌ/ΠΌ ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ Π² Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π΅ ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΈΡ ΠΌΠ. Π ΡΠΎ ΠΆΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π²Ρ ΡΡΠ΅ΠΊΠ»Π° ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ² ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ βΌΒ 1{\displaystyle \sim ~1} Π‘ΠΌ/ΠΌ, ΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ°Ρ Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΠΌΠΊΠ.
ΠΡΡΠΎΠΊΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠ΅Π΄Π°: ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
Π‘ΡΠ΅Π΄ΠΈ ΡΠ°Π·Π½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠ° Π½Π° ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠ°Π»Π»Π΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΏΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ΄ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ ΠΏΡΠΈΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ.[10] ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π½Π·ΠΎΠ΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΎΠ² Π½Π° ΠΊΠ²Π°ΡΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΏΡΡΠ³ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎ Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΡ Π΄ΠΎ 0,1 Π½ΠΌ.
ΠΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ΅Π΄Ρ: ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠ»ΠΈΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π²Ρ ΡΡΠ΅ΠΊΠ»Π°[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
Π ΠΈΡ. 5Β : Π‘Ρ Π΅ΠΌΠ° Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΠ‘Π ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅: (a) Π’ΡΡΠ±ΡΠ»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΎΠ΄Ρ (Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΈΡΠ»Π° Π Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠ»ΡΠ΄ΡΠ° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ 3.2β 104{\displaystyle 3.2\cdot 10^{4}} ΠΈ 1.3β 105{\displaystyle 1.3\cdot 10^{5}}) ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎΠ²Π΅ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΡΠ΅ΡΡΡΡΡ -ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠ°. Π‘ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠ° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π½ΠΎ Π½Π° (b): 1Β β He-Ne Π»Π°Π·Π΅Ρ, 2Β β ΠΈΠ·Π»ΡΡΠ°ΡΠ΅Π»Ρ, 3Β β ΡΡΠ°Π»ΠΎΠ½Π½ΡΠΉ ΠΊΡΠ±ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΡΠ³Π»ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΠ΅Π»Ρ, 4Β β ΡΠΎΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡ, ΠΈ 5Β β ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»Ρ ΠΊΡΠ±ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ³Π»ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΠ΅Π»Ρ. ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ[11]ΠΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½ΠΈΠ΅ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΠ‘Π ΡΠ΄Π΅Π»Π°Π»ΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ Π΄Π»Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄, Π² ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π° ΡΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΎΠ² ΡΠΈΠ»Ρ. ΠΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΡΡΠ΅Π΄ Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π² 106 ΡΠ°Π· Π½ΠΈΠΆΠ΅, ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΈΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ². Π‘ΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠΉ Π² Π½Π°ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅ΡΠ°Ρ , Π³Π΄Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΡ, ΠΈ Π² Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠΊΠ²ΠΎΠ·Ρ Π½Π΅ΠΏΡΠΎΠ·ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ. Π ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ° Π·Π΄Π΅ΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠΈΡΠ΅Π²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ², ΠΊΡΠΎΠ²ΠΈ, Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ²ΠΎΡΠΎΠ² Π² ΡΠ°ΡΠΌΠ°ΡΠ΅Π²ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΡΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π²ΠΎΠ² Π² ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΡΡΠ°Π½ΡΠΈΠΉ,[12][13] Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ΅ΠΊΠ»Π° ΠΏΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΡΡΠ²Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ².[14]
ΠΠ΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π² ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ° ΠΊΠ°ΠΊ Ρ ΡΠ°ΠΌΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠΎ ΡΡΠ΅Π½ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΡΡΠ΄Π° Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π·Π°Π³ΡΡΠ·Π½ΡΠ½Π½ΡΡ ΡΡΠ΅Π½ΠΎΠΊ, ΠΊΠ°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ Ρ ΡΠ°Π΄ΠΈΠΎΠ°ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°ΠΌΠΈ Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π²ΠΈΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°Π½Π°Π»ΠΎΠ², Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅Π½ΠΊΠΈ ΠΈ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠ·ΡΠ°ΡΠ½Ρ, Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π΄Π»Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ΄Π°ΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π°ΠΌ.[15][16]
Π Π½Π°ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ Π΄Π²Π° ΠΏΡΠΎΡΠΎΡΠΈΠΏΠ° ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ° ΠΠ‘Π Π΄Π»Ρ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΠΏΡΡΠ°Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ Π² Π»Π°Π±ΠΎΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ . ΠΠ΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±ΠΎΠΈΡ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΠΎΠ² ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΡΠ½ΠΈΠΊΠΎ-ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠ·ΠΌΠ°. ΠΠ΄ΠΈΠ½ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΎΠΌΠ΅ΡΠΎΠ² ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π΄Π²Π° Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΌΠΎΡΠ½ΡΡ (410 ΠΌΠ’Π») ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ° ΠΈΠ· NdFeB, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Ρ Π΄Π²ΡΡ ΡΡΠΎΡΠΎΠ½ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π° Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠΏΠ΅Π½Π΄ΠΈΠΊΡΠ»ΡΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΡ. Π‘ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΡΠ΅ΡΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ,[17] (Π ΠΈΡ. 5 Π°). ΠΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΡΠ°, ΠΊ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ΅Π½Π° ΠΎΠΏΡΠΈΠΌΠΈΠ·ΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½Π°Ρ ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠ° Π₯Π°Π»Π±Π°Ρ Π°.
Π Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ, ΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°Π²Π½Π° (1Β kg), Π½ΠΎ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π», ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌΡΠΉ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ±ΠΎΡΠΊΠΈ Π₯Π°Π»Π±Π°Ρ Π°, Π² ΡΡΠΈ ΡΠ°Π·Π° ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π» ΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ»Π΅ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΈΠΊΠ° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΆΠ΅Π»Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΡΡΠ²ΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΈ ΡΠΈΠ»Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ· ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°. ΠΡΠ° ΡΠΈΠ»Π° Π² ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΈ Ρ Π½Π΅ΠΈΠ·Π±Π΅ΠΆΠ½ΡΠΌ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²Π΅ΡΠ° ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠΈ FG=mβ g{\displaystyle F_{G}=m\cdot g} ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠΎΠ»ΠΎ F/FG=10β7{\displaystyle F/F_{G}=10^{-7}}.
Π ΠΈΡ. 6Β : ΠΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ, ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΠΎΡΠΊΠ»ΠΎΠ½Π΅Π½ΠΈΡ: FM{\displaystyle F_{M}}-ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΡΠΈΠ»Π°, FG{\displaystyle F_{G}}-ΡΠΈΠ»Π° Π³ΡΠ°Π²ΠΈΡΠ°ΡΠΈΠΈ, FC{\displaystyle F_{C}}-ΡΠΈΠ»Π° Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΏΡΡΠ³ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, cs{\displaystyle c_{s}}-ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ ΠΆΡΡΡΠΊΠΎΡΡΠΈ, lp{\displaystyle l_{p}}-ΠΏΠ»Π΅ΡΠΎ, a -Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, aab{\displaystyle a_{ab}}-ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ»Π΅ΡΠ°, Ξ±{\displaystyle \alpha } -ΡΠ³ΠΎΠ» ΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, m0{\displaystyle m_{0}}-Π²Π΅Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΡΡΠΊΡΠΈΠΈ, g{\displaystyle g} -ΡΡΠΊΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ°Π΄Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ[18]Π‘ΠΈΠ³ΠΌΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
Π ΠΈΡ. 7Β : LOFOS, ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ.Π‘ΠΈΠ³ΠΌΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°[19] (LOFOSΒ β ΠΎΡ Π°Π½Π³. LOrentz FOrce Sigmometry)Β β ΡΡΠΎ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ², Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΡΠ²ΡΡΠ΄ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΈ. Π’ΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ, Π²ΡΠ·ΠΊΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΏΠ»Π°Π²Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»ΠΎΠ² ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌ, Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠΈ ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ΅ΠΏΠ»ΠΎΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π² ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ (>1000 K)Β β ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΠ° Ρ ΠΈΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ΅Π°ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠΉ ΠΈ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π·ΠΎΠ½Π΄ΠΎΠΌ. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΡΠ° ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ²ΡΠ·ΡΠ²Π°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ mΛ{\displaystyle {\dot {m}}} ΠΈ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° F{\displaystyle F}, ΠΈΠ½Π΄ΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ:
mΛ(t)=KΞ£F(t){\displaystyle {\dot {m}}\left(t\right)={\frac {K}{\Sigma }}F\left(t\right)\quad }Π³Π΄Π΅ Ξ£=ΟΟ{\displaystyle \Sigma ={\frac {\sigma }{\rho }}}Β β ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ, ΡΠ°Π²Π½Π°Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ Ο{\displaystyle \sigma } ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΡΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Ο{\displaystyle \rho }. K{\displaystyle K}Β β ΡΡΠΎ ΡΠΌΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ°, Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠ°Ρ ΠΎΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ LOFOS.
ΠΠ· ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π²ΡΡΠ΅ ΡΡΠΌΠΌΠ°ΡΠ½Π°Ρ ΠΌΠ°ΡΡΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊ:
M=β«t1t2mΛ(t)dt=KΞ£β«t1t2F(t)dt=KΞ£F~,{\displaystyle M=\int _{t1}^{t2}{\dot {m}}\left(t\right)dt={\frac {K}{\Sigma }}\int _{t1}^{t2}F\left(t\right)dt={\frac {K}{\Sigma }}{\tilde {F}}\quad ,}Π³Π΄Π΅ F~{\displaystyle {\tilde {F}}}Β β ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° Π·Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΡΡΠ°. ΠΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Ρ Π²ΠΎ Π²Π½ΠΈΠΌΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ ΡΠ΄Π΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ²Π΅ΡΡΠΈ ΡΠΈΠ½Π°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π² ΡΠΎΡΠΌΠ΅:
Ο=ΟKF~M.{\displaystyle \sigma =\rho K{\frac {\tilde {F}}{M}}\quad .}ΠΡΠ΅ΠΌΡΠΏΡΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΎΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
ΠΡΠ΅ΠΌΡΠΏΡΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ Π²Π΅Π»ΠΎΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°,[20][21] ΠΏΡΠ΅Π΄Π½Π°Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½Π° Π΄Π»Ρ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠ΅ΠΉ.
Π ΠΈΡ. 8Β : ΠΡΠ΅ΠΌΡΠΏΡΠΎΠ»ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΠ‘Π: ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ. ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ[20]ΠΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΡΠΏΠ΅ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ½ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠΎΡΠΌΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°, ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡ. ΠΡΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΡΠΏΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΠ‘Π Π΄Π΅Π»Π°Π΅Ρ Π΅Ρ ΠΎΡΠΎΠ±Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²Π»Π΅ΠΊΠ°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΠΏΡΠΎΠΌΡΡΠ»Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ , Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°Π±ΠΎΡΠ΅ ΡΠΎ ΡΠΏΠ»Π°Π²Π°ΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ Π² ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ .
ΠΡΠΈ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° (Π ΠΈΡ. 8) Π΄Π²Π΅ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΡΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°ΡΡΡΡ Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π° Ρ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· Π΄Π²ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ² ΠΈ ΠΆΡΡΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈΠΊΡΠ΅ΠΏΠ»ΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΊ Π½ΠΈΠΌ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠ° ΡΠΈΠ»Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π²ΠΎΠ·Π±ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ Π΅Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈ ΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΠΎΠ², Π·Π°ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ. ΠΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΡΡΡΠ½Π°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½Π° ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΏΡΠΈ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°Π·Π½ΠΈΡΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ°Π²Π½ΠΈΠ²Π°Π΅ΠΌΡΠΌΠΈ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»Π°ΠΌΠΈ ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠΈΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡΡ ΠΈΡΠΊΡΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΡΡΠ±ΡΠ»Π΅Π½ΡΠ½ΡΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ.
ΠΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠ°Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ, ΡΠ΅ΠΊΡΡΠ°Ρ ΠΏΠΎ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Ρ, Π΄ΠΎ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°ΡΡΠΊΠ° Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΈΠ½ΡΠ΅Ρ ΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΈΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΡΠ½ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉΒ β Π³Π΅Π½Π΅ΡΠ°ΡΠΎΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅ΠΉ. ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΎΠ·Π΄Π°Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ Π²ΠΈΡ ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΎΠ½Π° ΡΠΈΠΊΡΠΈΡΡΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·ΠΌΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΈ Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΏΠΈΠΊ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π²ΡΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π²ΡΡ Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ°Π±ΠΈΠ»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π²ΠΈΡ ΡΡ Π΄ΠΎΡΡΠΈΠ³Π°Π΅Ρ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΈ ΠΏΠΈΠΊ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ½ΠΎΠ²Π°. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, Π° Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΠΈΠ· ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΊΡΡΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ, ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΡ ΠΊΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠΌΠ½ΡΠΉ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π² ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π΅ Π½Π΅ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°Π²Π΅Π½ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΈ ΠΏΠ»ΠΎΡΠ°Π΄ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ:
Qflow=kDΟ{\displaystyle Q_{flow}=k{\frac {D}{\tau }}}Π³Π΄Π΅ D{\displaystyle D}Β β ΡΠ°ΡΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ°ΠΌΠΈ, Ο{\displaystyle \tau }Β β Π²ΡΠ΅ΠΌΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΏΠΈΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π° k{\displaystyle k}Β β ΡΠΊΡΠΏΠ΅ΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½Ρ, Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠΉ ΠΎΡ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°Π½Π°Π»Π°.
Π’ΠΎΠΊΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²Π°Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΡ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° (Π’ΠΠ)[ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ | ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠ΄]
Π ΠΈΡ. 9Β : ΠΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΡΠ°Π±ΠΎΡΡ Π’ΠΠ. ΠΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊ[22]ΠΡΡΠ³Π°Ρ, Π½ΠΎ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΡ ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ°Β β ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎΠ·Π°Π»Π΅Π³Π°ΡΡΠΈΡ ΠΊΠ°Π²Π΅ΡΠ½ ΠΈ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ Π² ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ ΡΠ²ΡΡΠ΄ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°Ρ .
Π Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠΊΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΠΈ Π΄Π»Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠΊΠΎΠ² Π² ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π΅ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π» ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ ΡΡΠ΅ΡΠΈΠ½Ρ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ°Π²Π΅ΡΠ½Ρ, ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΠΈ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΡ ΡΠΎΠΊΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ΄Π²Π΅ΡΠ³Π°Π΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΡΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ, Π² ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΡΠΊΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅. Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½Π΄ΡΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠ°ΡΡΡΠΊΠΈ ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½Ρ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΡ. ΠΠΎ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΡΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΌ, ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ½ΠΈΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π² ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΊΠΈΠ½-ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ Π²Π΅ΡΡΠΈΠΈ ΡΠΎΠΊΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π° Π°Π½Π°Π»ΠΈΠ·ΠΎΠΌ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡ Π½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π°, ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎ Π³Π»ΡΠ±ΠΈΠ½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΈΠ»Π»ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠ°. ΠΠΎΠΏΡΡΠΊΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠΉΡΠΈ ΡΡΠΈ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΎΡΠ°ΡΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°ΡΡΡΠ΅ΠΊ ΠΈ ΡΠ²Π΅ΡΡ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΡ Π΄Π°ΡΡΠΈΠΊΠΎΠ² ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎΠΊΠ° Π½Π΅ ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π»ΠΈ ΠΊ ΠΆΠ΅Π»Π°Π΅ΠΌΡΠΌ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ°ΠΌ.
Π‘ΠΎΠ²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½Π°Ρ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΠ°, Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½Π°Ρ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΠ΅ΠΉ ΡΠΈΠ»ΠΎΠΉ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°,[22][23] ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Π΄ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΠ΄ΡΡΠ΅ΠΉ Π·Π° ΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΈ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»Π° ΠΈ ΠΈΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠΊΠ° ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ, ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎ ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π±ΡΡΡΡΠΎ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΊΡΡΠΎΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠΉ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π». Π ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏΠ΅, Π’ΠΠ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠ΄ΠΈΡΠΈΠΊΠ°ΡΠΈΡ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΠΊΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΠΎΠΉ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΊΠΎΠΏΠΈΠΈ, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π΄Π²Π° Π°ΡΠΏΠ΅ΠΊΡΠ°: (1) ΠΊΠ°ΠΊ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΡΡΡΡ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ ΠΈ (2) ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΡΠΈΡΡΡΡΡΡ ΠΈΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ. Π Π’ΠΠ Π²ΠΈΡ ΡΠ΅Π²ΡΠ΅ ΡΠΎΠΊΠΈ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΡΡΡΡΡ Π·Π° ΡΡΡΡ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ²ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΊΠ° ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ° (Π ΠΈΡ. 9). ΠΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ Π½Π°Π΄ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠΌ, ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΡΡΡΠ°Ρ Π½Π° Π½Π΅Π³ΠΎ, ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±Π½Π°ΡΡΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ Π΅ΡΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠ½ΡΠΈΠΏ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π’ΠΠ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅ΠΌΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΊΡ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π΄Π΅ΡΠ΅ΠΊΡΠΎΠ², ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠΈΡΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΈΠ»Π° ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΎΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ.
ΠΡΠΎΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡ ΠΊ Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½ΡΠ°ΠΊΡΠ½ΡΠΌ ΡΠ΅Ρ Π½ΠΈΠΊΠ°ΠΌ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ½ Π½Π΅ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ ΡΠΈΠ³Π½Π°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΈΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠΎΠ³ΡΡΠΆΠ°Π΅ΠΌΠΎΠ³ΠΎ Π·ΠΎΠ½Π΄Π°, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ ΠΏΡΠΈ ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ΄Π° ΡΠ°ΠΊΠΈΡ Π°Π³ΡΠ΅ΡΡΠΈΠ²Π½ΡΡ ΠΈ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ½ΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΠΎΠ², ΠΊΠ°ΠΊ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠ°Π»Π»Ρ.
ΠΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ° Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎ ΠΎΡ Π²Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΡ Π½Π΅ΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΠΎΠ΄Π½ΠΎΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈ ΠΏΡΠΈΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΡ Π·ΠΎΠ½ ΡΡΡΠ±ΡΠ»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ.
Π Π½Π΅Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΊΠ°ΠΌ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Π° ΠΠ‘Π ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½Π΅ΡΡΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΡ:
- ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠ΅Π΄Π²Π°ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠ°Π»ΠΈΠ±ΡΠΎΠ²ΠΊΠΈ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Ρ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΎΡΡΡΠΈΡΠΈΠ΅Π½ΡΠ° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΠΈ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ° ΠΎΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠ°.
- ΠΠ΅Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ², ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌΡΡ Π΄Π»Ρ Π³Π΅Π½Π΅ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΠ»Ρ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π½ΠΈΠ·ΠΊΠΈΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌ ΡΠΈΠ»Ρ, Π΄Π»Ρ ΡΠ΅Π³ΠΈΡΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΈΠ±ΠΎΡΡ.
- ΠΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·ΠΎΠ½Ρ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΈ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠΎΠΌ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠ°.
- ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠΎΠ»Ρ ΡΠ΅ΠΌΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ ΠΌΠ°Π³Π½ΠΈΡΠΎΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π΅ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° ΠΏΡΠ΅Π²ΡΡΠ°ΡΡ ΡΠΎΡΠΊΡ ΠΡΡΠΈ.
- β Thess, A., Votyakov, E. and Kolesnikov, Y. Lorentz Force Velocimetry. Phys. Rev. Lett. 96, 2006 (Π°Π½Π³Π».)
- β Arthur J. Shercliff: Theory of Electromagnetic Flow Measurement. Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-33554-6(Π°Π½Π³Π».)
- β Y. Kolesnikov, C. Karcher, A. Thess, Lorentz Force Flowmeter for Liquid Aluminum: Laboratory Experiments and Plant Tests (in German), Metall. Mat. Trans. B 42B (2011) pp. 241β250., doi:10.1007/s11663-011-9477-6(Π°Π½Π³Π».)
- β Research Training Group LORENTZ FORCE
- β J. Priede, D. Buchenau., G. Gerbeth, Contactless Electromagnetic Phase-Shift Flowmeter for Liquid Metals, Measur. Sci. Tech. 22 (2011) 055402, 2011(Π°Π½Π³Π».)
- β A. Thess et al., Theory of the Lorentz force flowmeter, 2007 New J. Phys. 9 299(Π°Π½Π³Π».)
- β J. Baumgartl, A. Hubert, and G. MΒ¨uller , The use of magnetohydrodynamic effects to investigate fluid flow in electrically conducting melts, Phys. Fluids A 5, 3280 (1993)
- β Stefani F., Gundrum T., Gerbeth G., Contactless inductive flow tomography,Phys Rev E 70,056306 (2004)
- β J. Priede, D. Buchen